sypać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

powodować opadanie czegoś sypkiego na ziemię lub do jakiegoś pojemnika

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

rodzaje pracy

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Połączenia

hodowca, leśniczy; dozorca sypie coś; piaskarki, służby drogowe sypią coś
sypać kurom, ptakom, zwierzętom
sypać karmę, owies, ziarno; kawę; piasek, sól; chodniki, drogi; iskry, skry
sypać piaskiem, solą; iskrami
sypanie kwiatków
sypać coś dla ptaków, dla zwierząt
sypać coś do karmnika, do paśnika; do kubka, do szklanek
sypać coś na chodniki, na drogi,

Cytaty

	Wczoraj wczesnym rankiem dyżurny inżynierii miejskiej skierował na ulice solarki i piaskarki, a dozorcy sypali piaskiem oblodzone chodniki. źródło: NKJP: (mp.): Brrr... Ale plucha!, Dziennik Łódzki, 2003-01-15
	- Czajnik gwiżdże, Sandra sypie kawę do dwóch szklanek. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	W czasie procesji dziewczęta ubrane w białe szatki sypały kwiatki przed księdzem, który szedł z monstrancją. źródło: NKJP: MN, W KOŚCIELE FARNYM, Nakielski Czas, 2003-07-02
	Zaczynał od wykonywania najprostszych robót (- walonki, łopata i sypanie węgla na taśmę to było moje pierwsze zajęcie - mówi) (...) źródło: NKJP: Mariusz Jakubek, Rowerów nie odstawiliśmy, Dziennik Łódzki, 2002-11-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	sypię	sypiemy
2 os.	sypiesz	sypiecie
3 os.	sypie	sypią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sypałem +(e)m sypał	sypałam +(e)m sypała	sypałom +(e)m sypało	sypaliśmy +(e)śmy sypali	sypałyśmy +(e)śmy sypały
2 os.	sypałeś +(e)ś sypał	sypałaś +(e)ś sypała	sypałoś +(e)ś sypało	sypaliście +(e)ście sypali	sypałyście +(e)ście sypały
3 os.	sypał	sypała	sypało	sypali	sypały

bezosobnik: sypano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę sypał będę sypać	będę sypała będę sypać	będę sypało będę sypać	będziemy sypali będziemy sypać	będziemy sypały będziemy sypać
2 os.	będziesz sypał będziesz sypać	będziesz sypała będziesz sypać	będziesz sypało będziesz sypać	będziecie sypali będziecie sypać	będziecie sypały będziecie sypać
3 os.	będzie sypał będzie sypać	będzie sypała będzie sypać	będzie sypało będzie sypać	będą sypali będą sypać	będą sypały będą sypać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		sypmy
2 os.	syp	sypcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sypałbym bym sypał	sypałabym bym sypała	sypałobym bym sypało	sypalibyśmy byśmy sypali	sypałybyśmy byśmy sypały
2 os.	sypałbyś byś sypał	sypałabyś byś sypała	sypałobyś byś sypało	sypalibyście byście sypali	sypałybyście byście sypały
3 os.	sypałby by sypał	sypałaby by sypała	sypałoby by sypało	sypaliby by sypali	sypałyby by sypały

bezosobnik: sypano by

bezokolicznik: sypać

imiesłów przysłówkowy współczesny: sypiąc

gerundium: sypanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sypanie	sypania
D.	sypania	sypań
C.	sypaniu	sypaniom
B.	sypanie	sypania
N.	sypaniem	sypaniami
Ms.	sypaniu	sypaniach
W.	sypanie	sypania

imiesłów przymiotnikowy czynny: sypiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sypiący	sypiący	sypiący	sypiące	sypiąca
D.	sypiącego	sypiącego	sypiącego	sypiącego	sypiącej
C.	sypiącemu	sypiącemu	sypiącemu	sypiącemu	sypiącej
B.	sypiącego	sypiącego	sypiący	sypiące	sypiącą
N.	sypiącym	sypiącym	sypiącym	sypiącym	sypiącą
Ms.	sypiącym	sypiącym	sypiącym	sypiącym	sypiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sypiący	sypiący	sypiące	sypiące
D.	sypiących	sypiących	sypiących	sypiących
C.	sypiącym	sypiącym	sypiącym	sypiącym
B.	sypiących	sypiących	sypiących	sypiące
N.	sypiącymi	sypiącymi	sypiącymi	sypiącymi
Ms.	sypiących	sypiących	sypiących	sypiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: sypany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sypany	sypany	sypany	sypane	sypana
D.	sypanego	sypanego	sypanego	sypanego	sypanej
C.	sypanemu	sypanemu	sypanemu	sypanemu	sypanej
B.	sypanego	sypanego	sypany	sypane	sypaną
N.	sypanym	sypanym	sypanym	sypanym	sypaną
Ms.	sypanym	sypanym	sypanym	sypanym	sypanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sypani	sypani	sypane	sypane
D.	sypanych	sypanych	sypanych	sypanych
C.	sypanym	sypanym	sypanym	sypanym
B.	sypanych	sypanych	sypanych	sypane
N.	sypanymi	sypanymi	sypanymi	sypanymi
Ms.	sypanych	sypanych	sypanych	sypanych

odpowiedniki aspektowe: posypać , nasypać , sypnąć

Składnia

+	sypać	+	CO + (do CZEGO)
+	sypać	+	CO + na CO
+	sypać	+	CO + (KOMU/CZEMU)
+	sypać	+	CZYM

Pochodzenie

psł. *sypati 'rzucać czymś sypkim, napełniać czymś sypkim'

W etymologicznym związku z psł. *suti, *sъpǫ 'sypać', którego kontynuant jest realnie poświadczony w dawnej polszczyźnie suć, suję 'sypać, sypiąc, wznosić,usypywać'; archaiczna postać 3 osoby czasu teraźniejszego spie jest udokumentowana w gwarach.