-
1.b
krak. jadalny korzeń brukwi - rośliny -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat roślin
owoce i warzywa
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Jedzenie i jego przygotowanie
rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy -
synonimy: brukiew
-
Wyróżnienie za karpiele, czyli brukiew otrzymała Rozalia Rojek z Rupniowa-Bednarek (gm. Limanowa). Przekonywała nas, że karpiele można wykorzystywać na wiele sposobów: – Można zasmażać, gotować, zrobić zupę i upiec.
źródło: NKJP: Ireneusz Pawlik: Wypadek jeleni, Gazeta Krakowska, 2004-09-14
Spróbować można było m.in. karpieli z flakami, kwaśnicy, gulaszu spiskiego, klusek parowych, moskoli z boczkiem lub bryndzą.
źródło: NKJP: (zach): Dziedzictwo regionu, Gazeta Krakowska, 2002-12-10
– Jadło się to, co ziemia urodziła – grule, karpiele, kapustę, buraki – mówi Józefa Kuchta, która od lat organizuje w Łopusznej słynne konkursy jadła góralskiego.
źródło: NKJP: Agnieszka Świst: Góralskie niebo w gębie, Gazeta Krakowska, 2002-07-20
Pierwszą potrawą był chleb z solą i czosnkiem. Następnymi grzyby, kiesełycia, barszcz, pierogi, ziemniaki z kapustą, groch, fasola, bób, gotowane karpiele, kompot z suszonych owoców i śledź.
źródło: NKJP: (rob): Wigilia 6 stycznia, Gazeta Krakowska, 2002-01-05
Polecam zupę grzybową, zupę z karpieli z wieprzowiną, pierogi z bobem, rydze po cygańsku, gołąbki z tarcioków, rosół z jelenia, a do popicia – litworówkę i miętówkę, własnej roboty!
źródło: NKJP: Agnieszka Szymaszek: Rosół z jelenia, Gazeta Krakowska, 2004-11-23
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. karpiel
karpiele
D. karpiela
karpieli
karpielów
C. karpielowi
karpielom
B. karpiel
karpiele
N. karpielem
karpielami
Ms. karpielu
karpielach
W. karpielu
karpiele
-
Pochodzenie niejasne. Być może przekształcenie szwedz. kålraps 'brukiew' (> *karpal > karpiel) - to Szwedzi spopularyzowali ten gatunek warzywa w Europie. Karłowicz łączył ten wyraz z wyrazem kalafior (daw. m.in. karafioł), jednak różnica między kalafiorem a brukwią jest znaczna, co osłabia hipotezę o przeniesieniu nazwy jednego warzywa na drugie.