zasłuchiwać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

całkowicie skupiać się na tym, co się słyszy, i nie zauważać otoczenia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

zmysły

Słucham muzyki, którą puszcza mi pan Jan. Żadnego utworu nie udaje mi się wysłuchać do końca. Czuję się tak, jakby gospodarz chciał przez parę godzin pokazać mi wszystko, co jest dla niego całym światem. Czasami zasłuchuje się i zapomina o mojej obecności.

źródło: NKJP: (JJ): Jest w orkiestrach taka siła, Dziennik Słupski, 2000-01-14

Ale zaraz potem, po sekundzie ciszy, pianista Lew Oborin poddaje na fortepianie pierwszy, przejmujący temat Sonaty nr 5 Jana Sebastiana Bacha, który to temat w cierpiącym zamyśleniu podejmuje skrzypek Igor Ojstrach. Dzieje się, jakby Orfeusz wszedł między przebudzone muzyką kamienie. Zasłuchują się dwaj rybacy [...].

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

Co wieczora zasłuchiwali się w jej dźwięczny i tęskny śpiew, dochodzący z szyperskiej kajuty: Wielka Niedźwiedzico, ty gwieździstooka, nie kryj się za chmury, jeno świeć z wysoka. Jeno świeć z wysoka i sprzyjaj w tej drodze przez morskie kipiele ojcu i załodze...

źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr): Klechdy domowe, 1960

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zasłuchuję się	zasłuchujemy się
2 os.	zasłuchujesz się	zasłuchujecie się
3 os.	zasłuchuje się	zasłuchują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zasłuchiwałem się +(e)m się zasłuchiwał	zasłuchiwałam się +(e)m się zasłuchiwała	zasłuchiwałom się +(e)m się zasłuchiwało	zasłuchiwaliśmy się +(e)śmy się zasłuchiwali	zasłuchiwałyśmy się +(e)śmy się zasłuchiwały
2 os.	zasłuchiwałeś się +(e)ś się zasłuchiwał	zasłuchiwałaś się +(e)ś się zasłuchiwała	zasłuchiwałoś się +(e)ś się zasłuchiwało	zasłuchiwaliście się +(e)ście się zasłuchiwali	zasłuchiwałyście się +(e)ście się zasłuchiwały
3 os.	zasłuchiwał się	zasłuchiwała się	zasłuchiwało się	zasłuchiwali się	zasłuchiwały się

bezosobnik: zasłuchiwano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się zasłuchiwał będę się zasłuchiwać	będę się zasłuchiwała będę się zasłuchiwać	będę się zasłuchiwało będę się zasłuchiwać	będziemy się zasłuchiwali będziemy się zasłuchiwać	będziemy się zasłuchiwały będziemy się zasłuchiwać
2 os.	będziesz się zasłuchiwał będziesz się zasłuchiwać	będziesz się zasłuchiwała będziesz się zasłuchiwać	będziesz się zasłuchiwało będziesz się zasłuchiwać	będziecie się zasłuchiwali będziecie się zasłuchiwać	będziecie się zasłuchiwały będziecie się zasłuchiwać
3 os.	będzie się zasłuchiwał będzie się zasłuchiwać	będzie się zasłuchiwała będzie się zasłuchiwać	będzie się zasłuchiwało będzie się zasłuchiwać	będą się zasłuchiwali będą się zasłuchiwać	będą się zasłuchiwały będą się zasłuchiwać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zasłuchujmy się
2 os.	zasłuchuj się	zasłuchujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zasłuchiwałbym się bym się zasłuchiwał	zasłuchiwałabym się bym się zasłuchiwała	zasłuchiwałobym się bym się zasłuchiwało	zasłuchiwalibyśmy się byśmy się zasłuchiwali	zasłuchiwałybyśmy się byśmy się zasłuchiwały
2 os.	zasłuchiwałbyś się byś się zasłuchiwał	zasłuchiwałabyś się byś się zasłuchiwała	zasłuchiwałobyś się byś się zasłuchiwało	zasłuchiwalibyście się byście się zasłuchiwali	zasłuchiwałybyście się byście się zasłuchiwały
3 os.	zasłuchiwałby się by się zasłuchiwał	zasłuchiwałaby się by się zasłuchiwała	zasłuchiwałoby się by się zasłuchiwało	zasłuchiwaliby się by się zasłuchiwali	zasłuchiwałyby się by się zasłuchiwały

bezosobnik: zasłuchiwano by się

bezokolicznik: zasłuchiwać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: zasłuchując się

gerundium: zasłuchiwanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zasłuchiwanie się	zasłuchiwania się
D.	zasłuchiwania się	zasłuchiwań się
C.	zasłuchiwaniu się	zasłuchiwaniom się
B.	zasłuchiwanie się	zasłuchiwania się
N.	zasłuchiwaniem się	zasłuchiwaniami się
Ms.	zasłuchiwaniu się	zasłuchiwaniach się
W.	zasłuchiwanie się	zasłuchiwania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: zasłuchujący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zasłuchujący się	zasłuchujący się	zasłuchujący się	zasłuchujące się	zasłuchująca się
D.	zasłuchującego się	zasłuchującego się	zasłuchującego się	zasłuchującego się	zasłuchującej się
C.	zasłuchującemu się	zasłuchującemu się	zasłuchującemu się	zasłuchującemu się	zasłuchującej się
B.	zasłuchującego się	zasłuchującego się	zasłuchujący się	zasłuchujące się	zasłuchującą się
N.	zasłuchującym się	zasłuchującym się	zasłuchującym się	zasłuchującym się	zasłuchującą się
Ms.	zasłuchującym się	zasłuchującym się	zasłuchującym się	zasłuchującym się	zasłuchującej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zasłuchujący się	zasłuchujący się	zasłuchujące się	zasłuchujące się
D.	zasłuchujących się	zasłuchujących się	zasłuchujących się	zasłuchujących się
C.	zasłuchującym się	zasłuchującym się	zasłuchującym się	zasłuchującym się
B.	zasłuchujących się	zasłuchujących się	zasłuchujących się	zasłuchujące się
N.	zasłuchującymi się	zasłuchującymi się	zasłuchującymi się	zasłuchującymi się
Ms.	zasłuchujących się	zasłuchujących się	zasłuchujących się	zasłuchujących się

odpowiednik aspektowy: zasłuchać się

Składnia

+

zasłuchiwać się

+

(w CO)

Pochodzenie

Zob. słuchać