osłuchiwać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

sprawdzać pracę narządów wewnętrznych na podstawie wydawanych przez nie dźwięków, przykładając ucho lub stetoskop do ciała pacjenta

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Choroby i ich leczenie

leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

synonimy:

obsłuchiwać

	Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, wypytując o objawy, następnie osłuchuje serce. Każda zastawka (jeśli jest uszkodzona) wydaje odpowiednie tony lub szmery, które wprawny kardiolog natychmiast rozpozna. źródło: NKJP: (DD): Minuty dla serca, Dziennik Polski, 2005-02-10
	[...] każdy z chłopców przychodził do niego indywidualnie, każdy był badany. Dodaje, że zawsze... osłuchiwał pacjentów i wypytywał o dolegliwości. źródło: NKJP: JOR: Odpowiedzą za śmierć?, Sztafeta, 42/2003
	[..] ja muszę napisać o naszej lekarce [...] - mam wciąż przed oczami obrazek, jak ostatnio go badała: osłuchiwała mu płucka i przytuliła łepetynę, pogłaskała po włoskach - sama ma wnuczkę i widzę, ze dla młodego ma też taką babciną czułość i ciepło... źródło: Internet: forum.gazeta.pl
	Do innych objawów zalicza się przyspieszenie oddechu (tachypnoe) i świsty słyszalne w osłuchiwaniu stetoskopem, a także obniżenie tolerancji wysiłku. źródło: NKJP: Internet
	Doktor Tarwidowa osłuchiwała nas drewnianą słuchawką, nie żadnym tam stetoskopem. Diagnozy jej zwykle były trafne, choć lubiła postraszyć. źródło: NKJP: Maria Iwaszkiewicz: Z pamięci, 2006

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłuchiwałem +(e)m osłuchiwał	osłuchiwałam +(e)m osłuchiwała	osłuchiwałom +(e)m osłuchiwało	osłuchiwaliśmy +(e)śmy osłuchiwali	osłuchiwałyśmy +(e)śmy osłuchiwały
2 os.	osłuchiwałeś +(e)ś osłuchiwał	osłuchiwałaś +(e)ś osłuchiwała	osłuchiwałoś +(e)ś osłuchiwało	osłuchiwaliście +(e)ście osłuchiwali	osłuchiwałyście +(e)ście osłuchiwały
3 os.	osłuchiwał	osłuchiwała	osłuchiwało	osłuchiwali	osłuchiwały

bezosobnik: osłuchiwano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę osłuchiwał będę osłuchiwać	będę osłuchiwała będę osłuchiwać	będę osłuchiwało będę osłuchiwać	będziemy osłuchiwali będziemy osłuchiwać	będziemy osłuchiwały będziemy osłuchiwać
2 os.	będziesz osłuchiwał będziesz osłuchiwać	będziesz osłuchiwała będziesz osłuchiwać	będziesz osłuchiwało będziesz osłuchiwać	będziecie osłuchiwali będziecie osłuchiwać	będziecie osłuchiwały będziecie osłuchiwać
3 os.	będzie osłuchiwał będzie osłuchiwać	będzie osłuchiwała będzie osłuchiwać	będzie osłuchiwało będzie osłuchiwać	będą osłuchiwali będą osłuchiwać	będą osłuchiwały będą osłuchiwać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osłuchujmy
2 os.	osłuchuj	osłuchujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłuchiwałbym bym osłuchiwał	osłuchiwałabym bym osłuchiwała	osłuchiwałobym bym osłuchiwało	osłuchiwalibyśmy byśmy osłuchiwali	osłuchiwałybyśmy byśmy osłuchiwały
2 os.	osłuchiwałbyś byś osłuchiwał	osłuchiwałabyś byś osłuchiwała	osłuchiwałobyś byś osłuchiwało	osłuchiwalibyście byście osłuchiwali	osłuchiwałybyście byście osłuchiwały
3 os.	osłuchiwałby by osłuchiwał	osłuchiwałaby by osłuchiwała	osłuchiwałoby by osłuchiwało	osłuchiwaliby by osłuchiwali	osłuchiwałyby by osłuchiwały

bezosobnik: osłuchiwano by

bezokolicznik: osłuchiwać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

osłuchując

gerundium: osłuchiwanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: osłuchujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: osłuchiwany

odpowiednik aspektowy: osłuchać

	+	osłuchiwać	+	KOGO
	+	osłuchiwać	+	CO + (KOMU)

Zob. słuchać