-
1.
robić jakąś rzecz z włóczki, wełny lub innego rodzaju przędzy, używając do tego szydełka, drutów lub innej podobnej rzeczy -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Ubranie
czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań -
- dziergać koronki, serwetki; sweterki, swetry;
- dziergać szydełkiem
- dziergać na drutach, na szydełku
- ręcznie dziergane
- haftowane i dziergane
- wyszywanie i dzierganie
-
Z nastaniem późnojesiennych chłodów na targu pojawiły się kobiety robiące na drutach bądź dziergające na szydełku z grubej włóczki skarpety lub papcie.
źródło: NKJP: E.H.: Papcie na chłody, Nowiny Raciborskie, 2006-12-05
Tak upłynęły prawie dwa lata, w czasie których zajmowała się czynnościami domowymi, dziergała na drutach swetry, gotowała obiady, podlewała rośliny, przyjmowała znajomych.
źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001
Potrafimy dobrze robić na drutach, dziergamy czapki, szaliki, rękawiczki i skarpetki. Takie umiejętności są bardzo przydatne w życiu, wiele rzeczy, które mamy w swoim domu, wykonałyśmy własnoręcznie.
źródło: NKJP: Katarzyna SKrzypek: Na szkle malowane, Dziennik Zachodni, 2001-01-10
Pani Maria wyszywa dla własnej przyjemności przepiękne obrusy, serwety, bluzki, szydełkiem dzierga śliczne serwetki [...].
źródło: NKJP: (iwo): Na długie zimowe wieczory, Dziennik Zachodni, 2004-01-09
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dziergam
dziergamy
2 os. dziergasz
dziergacie
3 os. dzierga
dziergają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dziergałem
+(e)m dziergał
dziergałam
+(e)m dziergała
dziergałom
+(e)m dziergało
dziergaliśmy
+(e)śmy dziergali
dziergałyśmy
+(e)śmy dziergały
2 os. dziergałeś
+(e)ś dziergał
dziergałaś
+(e)ś dziergała
dziergałoś
+(e)ś dziergało
dziergaliście
+(e)ście dziergali
dziergałyście
+(e)ście dziergały
3 os. dziergał
dziergała
dziergało
dziergali
dziergały
bezosobnik: dziergano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę dziergał
będę dziergać
będę dziergała
będę dziergać
będę dziergało
będę dziergać
będziemy dziergali
będziemy dziergać
będziemy dziergały
będziemy dziergać
2 os. będziesz dziergał
będziesz dziergać
będziesz dziergała
będziesz dziergać
będziesz dziergało
będziesz dziergać
będziecie dziergali
będziecie dziergać
będziecie dziergały
będziecie dziergać
3 os. będzie dziergał
będzie dziergać
będzie dziergała
będzie dziergać
będzie dziergało
będzie dziergać
będą dziergali
będą dziergać
będą dziergały
będą dziergać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dziergajmy
2 os. dziergaj
dziergajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dziergałbym
bym dziergał
dziergałabym
bym dziergała
dziergałobym
bym dziergało
dziergalibyśmy
byśmy dziergali
dziergałybyśmy
byśmy dziergały
2 os. dziergałbyś
byś dziergał
dziergałabyś
byś dziergała
dziergałobyś
byś dziergało
dziergalibyście
byście dziergali
dziergałybyście
byście dziergały
3 os. dziergałby
by dziergał
dziergałaby
by dziergała
dziergałoby
by dziergało
dziergaliby
by dziergali
dziergałyby
by dziergały
bezosobnik: dziergano by
bezokolicznik: dziergać
imiesłów przysłówkowy współczesny: dziergając
gerundium: dzierganie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dzierganie
dziergania
D. dziergania
dziergań
C. dzierganiu
dzierganiom
B. dzierganie
dziergania
N. dzierganiem
dzierganiami
Ms. dzierganiu
dzierganiach
W. dzierganie
dziergania
imiesłów przymiotnikowy czynny: dziergający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dziergający
dziergający
dziergający
dziergające
dziergająca
D. dziergającego
dziergającego
dziergającego
dziergającego
dziergającej
C. dziergającemu
dziergającemu
dziergającemu
dziergającemu
dziergającej
B. dziergającego
dziergającego
dziergający
dziergające
dziergającą
N. dziergającym
dziergającym
dziergającym
dziergającym
dziergającą
Ms. dziergającym
dziergającym
dziergającym
dziergającym
dziergającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dziergający
dziergający
dziergające
dziergające
D. dziergających
dziergających
dziergających
dziergających
C. dziergającym
dziergającym
dziergającym
dziergającym
B. dziergających
dziergających
dziergających
dziergające
N. dziergającymi
dziergającymi
dziergającymi
dziergającymi
Ms. dziergających
dziergających
dziergających
dziergających
imiesłów przymiotnikowy bierny: dziergany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dziergany
dziergany
dziergany
dziergane
dziergana
D. dzierganego
dzierganego
dzierganego
dzierganego
dzierganej
C. dzierganemu
dzierganemu
dzierganemu
dzierganemu
dzierganej
B. dzierganego
dzierganego
dziergany
dziergane
dzierganą
N. dzierganym
dzierganym
dzierganym
dzierganym
dzierganą
Ms. dzierganym
dzierganym
dzierganym
dzierganym
dzierganej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dziergani
dziergani
dziergane
dziergane
D. dzierganych
dzierganych
dzierganych
dzierganych
C. dzierganym
dzierganym
dzierganym
dzierganym
B. dzierganych
dzierganych
dzierganych
dziergane
N. dzierganymi
dzierganymi
dzierganymi
dzierganymi
Ms. dzierganych
dzierganych
dzierganych
dzierganych
odpowiednik aspektowy: wydziergać
-
+ dziergać + CO + (na CZYM)+ dziergać + CO + (CZYM) -
psł. *dŕ̥gati 'targać, szarpać, drzeć; trzeć, rozcierać; robić pętle, węzły'