oświecać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

książk. zdobywać wiedzę na jakiś temat i uświadamiać sobie coś, czego się wcześniej nie wiedziało

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

Sądzę, że my, twórcy, powinniśmy również pamiętać o oświecaniu samych siebie. Warto też, by i widownia oświecała się - nie tylko na przedstawieniach, ale i poza nimi.

źródło: NKJP: Rozmawiała Jolanta Ciosek: Andrzej Seweryn i jego „Pan Tadeusz”, Dziennik Polski, 2008-03-27

Dla nich lud winien być z natury otwarty i chętny do oświecania się, mieć gotowość do rozumienia i podania pomocnej dłoni wszystkim wykluczonym.

źródło: NKJP: Andrzej Leder: Dwie iluzje, Ozon, nr 8, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	oświecam się	oświecamy się
2 os.	oświecasz się	oświecacie się
3 os.	oświeca się	oświecają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oświecałem się +(e)m się oświecał	oświecałam się +(e)m się oświecała	oświecałom się +(e)m się oświecało	oświecaliśmy się +(e)śmy się oświecali	oświecałyśmy się +(e)śmy się oświecały
2 os.	oświecałeś się +(e)ś się oświecał	oświecałaś się +(e)ś się oświecała	oświecałoś się +(e)ś się oświecało	oświecaliście się +(e)ście się oświecali	oświecałyście się +(e)ście się oświecały
3 os.	oświecał się	oświecała się	oświecało się	oświecali się	oświecały się

bezosobnik: oświecano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się oświecał będę się oświecać	będę się oświecała będę się oświecać	będę się oświecało będę się oświecać	będziemy się oświecali będziemy się oświecać	będziemy się oświecały będziemy się oświecać
2 os.	będziesz się oświecał będziesz się oświecać	będziesz się oświecała będziesz się oświecać	będziesz się oświecało będziesz się oświecać	będziecie się oświecali będziecie się oświecać	będziecie się oświecały będziecie się oświecać
3 os.	będzie się oświecał będzie się oświecać	będzie się oświecała będzie się oświecać	będzie się oświecało będzie się oświecać	będą się oświecali będą się oświecać	będą się oświecały będą się oświecać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oświecajmy się
2 os.	oświecaj się	oświecajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oświecałbym się bym się oświecał	oświecałabym się bym się oświecała	oświecałobym się bym się oświecało	oświecalibyśmy się byśmy się oświecali	oświecałybyśmy się byśmy się oświecały
2 os.	oświecałbyś się byś się oświecał	oświecałabyś się byś się oświecała	oświecałobyś się byś się oświecało	oświecalibyście się byście się oświecali	oświecałybyście się byście się oświecały
3 os.	oświecałby się by się oświecał	oświecałaby się by się oświecała	oświecałoby się by się oświecało	oświecaliby się by się oświecali	oświecałyby się by się oświecały

bezosobnik: oświecano by się

bezokolicznik: oświecać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: oświecając się

gerundium: oświecanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oświecanie się	oświecania się
D.	oświecania się	oświecań się
C.	oświecaniu się	oświecaniom się
B.	oświecanie się	oświecania się
N.	oświecaniem się	oświecaniami się
Ms.	oświecaniu się	oświecaniach się
W.	oświecanie się	oświecania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: oświecający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oświecający się	oświecający się	oświecający się	oświecające się	oświecająca się
D.	oświecającego się	oświecającego się	oświecającego się	oświecającego się	oświecającej się
C.	oświecającemu się	oświecającemu się	oświecającemu się	oświecającemu się	oświecającej się
B.	oświecającego się	oświecającego się	oświecający się	oświecające się	oświecającą się
N.	oświecającym się	oświecającym się	oświecającym się	oświecającym się	oświecającą się
Ms.	oświecającym się	oświecającym się	oświecającym się	oświecającym się	oświecającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oświecający się	oświecający się	oświecające się	oświecające się
D.	oświecających się	oświecających się	oświecających się	oświecających się
C.	oświecającym się	oświecającym się	oświecającym się	oświecającym się
B.	oświecających się	oświecających się	oświecających się	oświecające się
N.	oświecającymi się	oświecającymi się	oświecającymi się	oświecającymi się
Ms.	oświecających się	oświecających się	oświecających się	oświecających się

odpowiednik aspektowy: oświecić się

Pochodzenie

Zob. oświecić