dialektyka

Nie jest sprawą przypadku, że właśnie w okresie wojny światowej, która była wyrazem sprzeczności powstałych w świecie kapitalistycznym, Lenin studiował istotę i prawa dialektyki. W walce przeciwieństw, w powstawaniu i rozwiązywaniu sprzeczności upatrywał źródło rozwoju świata i jego postępu.

źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967

Większość cech przypisywanych egzystencji przez XX-wiecznych filozofów była już obecna w dziełach Kierkegaarda. [...] Jego myślenie miało charakter antysystemowy, skierowany przeciw racjonalnemu systemowi Georga Wilhelma Friedricha Hegla i jego dialektyce.

źródło: NKJP: Tadeusz Gadacz: Bytem być, czyli o rozkwicie i uwiądzie egzystencjalizmu, Polityka, 2009-07-11

Każda postać bytu [...] musi się spotkać w pewnej fazie ewolucji ze swym nieuniknionym zaprzeczeniem, a z owego starcia przeciwieństw wyłania się w następstwie nowy stan syntezy. [...] Tę dialektykę heglowską przejęła i zasymilowała filozofia i historiozofia marksizmu, [...] uzupełniając ją o wymiar faktów i zjawisk materialno-społecznych.

źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska, 1994