płukać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

usuwać z czegoś brud lub detergent, polewając to wodą lub innym płynem albo zanurzając w nim

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

czyścić

Połączenia

płukać buraki, fasolę, grzyby, jarzyny, mięso, owoce, ryby, ryż, szpinak, warzywa, ziemniaki; butelki, menażkę, miski, naczynia, narzędzia, opakowania, szkło, termos; bieliznę, pranie, ręczniki, sweter, szmaty, ściereczkę, tkaninę; palce, ręce, twarz, włosy; kruszywo, piasek, złoto, żwir
płukać lizolem, octem, piwem, sokiem z cytryny, wodą
płukać nad potokiem, nad rzeką
płukać pod kranem, pod bieżącą wodą
płukać przed jedzeniem, przed mieleniem, przed obraniem, przed spożyciem
płukać w ługu sodowym, w benzynie ekstrakcyjnej, w płynie, w bieżącej, ciepłej, zimnej... wodzie, w roztworze sody kaustycznej, w środkach hypoalergicznych, zapachowych, zmiękczających...; w misce, w wiaderku, w naczyniu, w zbiorniku... z wodą, w jeziorze, w potoku, w strumieniu; w łazience, w toalecie
płukać z mułu
płukać dokładnie, energicznie, kilkakrotnie, stale, wielokrotnie; aż woda będzie czysta, do skutku
można, należy płukać
płukać i gotować, płukać i kłaść, płukać i krochmalić, płukać i moczyć, płukać i myć, płukać i ocierać, płukać i pakować, płukać i suszyć, płukać i ustawiać, płukać i wycierać; krajać i płukać, zbierać i płukać, zmywać i płukać
płyn do płukania tkanin

Cytaty

	Filtry należy płukać gorącą wodą, lecz mimo to konieczna jest okresowa wymiana wypełnienia. źródło: NKJP: Bronisław Bartkiewicz: Oczyszczanie ścieków przemysłowych, 2002
	Po posiłku blaszane miski płukaliśmy w jeziorze. źródło: NKJP: Eugenia Czyż: Kącik wspomnień: W Falmierowie, Nakielski Czas, 2006-05-17
	A co do maszynek, to kiedy korzystałam wcześniej, to goliłam nogi smarując kremem do golenia albo pianką taty i płukałam pod zimną wodą. źródło: NKJP: Depilacja nóg, 2007-08-25, Internet
	- By nie było banalnie, poprowadziłem, nie powiem, że całkiem trzeźwy, zespół w morze. I cały chór, panie w długich sukniach, panowie w eleganckich garniturach, poszedł za nami... - opowiada Jakóbiec. A Kwaśniewski wspomina, że musiał potem płukać z wody morskiej klarnet. źródło: NKJP: Oldy, Dziennik Polski - Magazyn, 2003-07-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	płuczę	płuczemy
2 os.	płuczesz	płuczecie
3 os.	płucze	płuczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	płukałem +(e)m płukał	płukałam +(e)m płukała	płukałom +(e)m płukało	płukaliśmy +(e)śmy płukali	płukałyśmy +(e)śmy płukały
2 os.	płukałeś +(e)ś płukał	płukałaś +(e)ś płukała	płukałoś +(e)ś płukało	płukaliście +(e)ście płukali	płukałyście +(e)ście płukały
3 os.	płukał	płukała	płukało	płukali	płukały

bezosobnik: płukano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę płukał będę płukać	będę płukała będę płukać	będę płukało będę płukać	będziemy płukali będziemy płukać	będziemy płukały będziemy płukać
2 os.	będziesz płukał będziesz płukać	będziesz płukała będziesz płukać	będziesz płukało będziesz płukać	będziecie płukali będziecie płukać	będziecie płukały będziecie płukać
3 os.	będzie płukał będzie płukać	będzie płukała będzie płukać	będzie płukało będzie płukać	będą płukali będą płukać	będą płukały będą płukać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		płuczmy
2 os.	płucz	płuczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	płukałbym bym płukał	płukałabym bym płukała	płukałobym bym płukało	płukalibyśmy byśmy płukali	płukałybyśmy byśmy płukały
2 os.	płukałbyś byś płukał	płukałabyś byś płukała	płukałobyś byś płukało	płukalibyście byście płukali	płukałybyście byście płukały
3 os.	płukałby by płukał	płukałaby by płukała	płukałoby by płukało	płukaliby by płukali	płukałyby by płukały

bezosobnik: płukano by

bezokolicznik: płukać

imiesłów przysłówkowy współczesny: płucząc

gerundium: płukanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	płukanie	płukania
D.	płukania	płukań
C.	płukaniu	płukaniom
B.	płukanie	płukania
N.	płukaniem	płukaniami
Ms.	płukaniu	płukaniach
W.	płukanie	płukania

imiesłów przymiotnikowy czynny: płuczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	płuczący	płuczący	płuczący	płuczące	płucząca
D.	płuczącego	płuczącego	płuczącego	płuczącego	płuczącej
C.	płuczącemu	płuczącemu	płuczącemu	płuczącemu	płuczącej
B.	płuczącego	płuczącego	płuczący	płuczące	płuczącą
N.	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącą
Ms.	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	płuczący	płuczący	płuczące	płuczące
D.	płuczących	płuczących	płuczących	płuczących
C.	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącym
B.	płuczących	płuczących	płuczących	płuczące
N.	płuczącymi	płuczącymi	płuczącymi	płuczącymi
Ms.	płuczących	płuczących	płuczących	płuczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: płukany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	płukany	płukany	płukany	płukane	płukana
D.	płukanego	płukanego	płukanego	płukanego	płukanej
C.	płukanemu	płukanemu	płukanemu	płukanemu	płukanej
B.	płukanego	płukanego	płukany	płukane	płukaną
N.	płukanym	płukanym	płukanym	płukanym	płukaną
Ms.	płukanym	płukanym	płukanym	płukanym	płukanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	płukani	płukani	płukane	płukane
D.	płukanych	płukanych	płukanych	płukanych
C.	płukanym	płukanym	płukanym	płukanym
B.	płukanych	płukanych	płukanych	płukane
N.	płukanymi	płukanymi	płukanymi	płukanymi
Ms.	płukanych	płukanych	płukanych	płukanych

odpowiedniki aspektowe: opłukać , wypłukać

Składnia

Rz_osobowy

+

płukać

+

CO + (CZYM) + (w CZYM | pod CZYM) + (z CZEGO)

Pochodzenie

psł. *polkati

Forma prasłowiańska jest ekspresywnym czasownikiem z przyrostkiem -k- od psł. *polti 'wprawiać w ruch, potrząsać czymś, podrzucać coś, wymachiwać czymś' > 'wypluskiwać, wychlapywać wodę' (Bor)