sprzątać

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. naczynia ze stołu

  • Definicja

    2.

    zbierać przedmioty i przenosić je we właściwe miejsce
  • Kwalifikacja tematyczna

    CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Praca

    rodzaje pracy


    CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Najbliższe środowisko życia człowieka

    czynności związane z codziennym życiem w domu

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  uprzątać
  • Połączenia
    • sprzątać rupiecie, talerze, zabawki; liście, nieczystości, śmieci
  • Cytaty

    Jak bardzo chce mi pomagać i sprząta ze stołu wszystko, łącznie z niezapłaconymi rachunkami.

    źródło: NKJP: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

    Kiedy wczoraj zaczęto sprzątać setki wypalonych zniczy, w ich miejscu zaczęły od razu przybywać kolejne.

    źródło: NKJP: /gaw/: Znicze papieskiej pamięci, Echo Dnia, 2005-04-12

    [...] pan rewirowy obchodził swój rejon i wlepiał kary dozorcom, którzy nie sprzątali śniegu wokół swoich posesji.

    źródło: NKJP: Telefoniczna opinia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1993-02-22
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. sprzątam
    		 sprzątamy
    2 os. sprzątasz
    		 sprzątacie
    3 os. sprząta
    		 sprzątają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. sprzątałem
    +(e)m sprzątał
    		 sprzątałam
    +(e)m sprzątała
    		 sprzątałom
    +(e)m sprzątało
    		 sprzątaliśmy
    +(e)śmy sprzątali
    		 sprzątałyśmy
    +(e)śmy sprzątały
    2 os. sprzątałeś
    +(e)ś sprzątał
    		 sprzątałaś
    +(e)ś sprzątała
    		 sprzątałoś
    +(e)ś sprzątało
    		 sprzątaliście
    +(e)ście sprzątali
    		 sprzątałyście
    +(e)ście sprzątały
    3 os. sprzątał
    		 sprzątała
    		 sprzątało
    		 sprzątali
    		 sprzątały

    bezosobnik: sprzątano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę sprzątał
    będę sprzątać
    		 będę sprzątała
    będę sprzątać
    		 będę sprzątało
    będę sprzątać
    		 będziemy sprzątali
    będziemy sprzątać
    		 będziemy sprzątały
    będziemy sprzątać
    2 os. będziesz sprzątał
    będziesz sprzątać
    		 będziesz sprzątała
    będziesz sprzątać
    		 będziesz sprzątało
    będziesz sprzątać
    		 będziecie sprzątali
    będziecie sprzątać
    		 będziecie sprzątały
    będziecie sprzątać
    3 os. będzie sprzątał
    będzie sprzątać
    		 będzie sprzątała
    będzie sprzątać
    		 będzie sprzątało
    będzie sprzątać
    		 będą sprzątali
    będą sprzątać
    		 będą sprzątały
    będą sprzątać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. sprzątajmy
    2 os. sprzątaj
    		 sprzątajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. sprzątałbym
    bym sprzątał
    		 sprzątałabym
    bym sprzątała
    		 sprzątałobym
    bym sprzątało
    		 sprzątalibyśmy
    byśmy sprzątali
    		 sprzątałybyśmy
    byśmy sprzątały
    2 os. sprzątałbyś
    byś sprzątał
    		 sprzątałabyś
    byś sprzątała
    		 sprzątałobyś
    byś sprzątało
    		 sprzątalibyście
    byście sprzątali
    		 sprzątałybyście
    byście sprzątały
    3 os. sprzątałby
    by sprzątał
    		 sprzątałaby
    by sprzątała
    		 sprzątałoby
    by sprzątało
    		 sprzątaliby
    by sprzątali
    		 sprzątałyby
    by sprzątały

    bezosobnik: sprzątano by

    bezokolicznik: sprzątać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: sprzątając

    gerundium: sprzątanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: sprzątający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: sprzątany

    odpowiedniki aspektowe: sprzątnąć , posprzątać

  • Składnia
    Rz osobowy + sprzątać +
    (SKĄD) + CO
  • Pochodzenie

    psł. *sъ-prętati, *sъ-prętajǫ 'wsuwać, wkładać coś do czegoś, uprzątać'

    W polszczyźnie spotykamy wyłącznie przedrostkowe czasowniki (s-przątać, u-przątać, za-przątać) od podstawowego psł. *prętati, którego bezpośrednie kontynuanty znajdują poświadczenie m.in. w ros. prjátatь, prjáču ‘chować, ukrywać’, scs. prętati ‘tłumić coś, przeszkadzać w czymś’, serb./chorw. prètati ‘okładać (np. chleb) żarem, by go upiec’