zdobywać się

  • dokonywać czegoś, co wymaga wielu starań lub pokonania wewnętrznego oporu
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

    • zdobywać się na jakiś akt, gest, krok..., na cierpliwość, na odwagę, na spokój, na szczerość, na śmiałość, na wesołość, na wyrozumiałość, na wysiłek
    • zdobywać się rzadko
  • Zdobywałem się na ironię, gdyż rzeczywiście poczułem się wzruszony.

    źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

    W sprawach indiańskich, od czasu do czasu, zdobywał się na obiektywizm i wyrażał żal, iż w praktyce karze się Indian za krzywdę wyrządzoną białym osadnikom, natomiast nie karze się białych osadników za liczne krzywdy wyrządzone Indianom.

    źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

    - I co będzie z babką, Dominiko? - Będzie, co ma być - zdobywa się na obojętną, nawet trochę cierpką odpowiedź.

    źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988

    Jest pewna moda na oskarżanie konsultantów, podczas gdy błąd leży często po stronie władz administracyjnych czy przemysłowych, które nie zdobywają się na wysiłek starannej selekcji i kontroli.

    źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Doradca doradcy nierówny, Gazeta Wyborcza, 1994-06-15

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zdobywam się
    zdobywamy się
    2 os. zdobywasz się
    zdobywacie się
    3 os. zdobywa się
    zdobywają się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zdobywałem się
    +(e)m się zdobywał
    zdobywałam się
    +(e)m się zdobywała
    zdobywałom się
    +(e)m się zdobywało
    zdobywaliśmy się
    +(e)śmy się zdobywali
    zdobywałyśmy się
    +(e)śmy się zdobywały
    2 os. zdobywałeś się
    +(e)ś się zdobywał
    zdobywałaś się
    +(e)ś się zdobywała
    zdobywałoś się
    +(e)ś się zdobywało
    zdobywaliście się
    +(e)ście się zdobywali
    zdobywałyście się
    +(e)ście się zdobywały
    3 os. zdobywał się
    zdobywała się
    zdobywało się
    zdobywali się
    zdobywały się

    bezosobnik: zdobywano się

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę się zdobywał
    będę się zdobywać
    będę się zdobywała
    będę się zdobywać
    będę się zdobywało
    będę się zdobywać
    będziemy się zdobywali
    będziemy się zdobywać
    będziemy się zdobywały
    będziemy się zdobywać
    2 os. będziesz się zdobywał
    będziesz się zdobywać
    będziesz się zdobywała
    będziesz się zdobywać
    będziesz się zdobywało
    będziesz się zdobywać
    będziecie się zdobywali
    będziecie się zdobywać
    będziecie się zdobywały
    będziecie się zdobywać
    3 os. będzie się zdobywał
    będzie się zdobywać
    będzie się zdobywała
    będzie się zdobywać
    będzie się zdobywało
    będzie się zdobywać
    będą się zdobywali
    będą się zdobywać
    będą się zdobywały
    będą się zdobywać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zdobywajmy się
    2 os. zdobywaj się
    zdobywajcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zdobywałbym się
    bym się zdobywał
    zdobywałabym się
    bym się zdobywała
    zdobywałobym się
    bym się zdobywało
    zdobywalibyśmy się
    byśmy się zdobywali
    zdobywałybyśmy się
    byśmy się zdobywały
    2 os. zdobywałbyś się
    byś się zdobywał
    zdobywałabyś się
    byś się zdobywała
    zdobywałobyś się
    byś się zdobywało
    zdobywalibyście się
    byście się zdobywali
    zdobywałybyście się
    byście się zdobywały
    3 os. zdobywałby się
    by się zdobywał
    zdobywałaby się
    by się zdobywała
    zdobywałoby się
    by się zdobywało
    zdobywaliby się
    by się zdobywali
    zdobywałyby się
    by się zdobywały

    bezosobnik: zdobywano by się

    bezokolicznik: zdobywać się

    imiesłów przysłówkowy współczesny: zdobywając się

    gerundium: zdobywanie się

    imiesłów przymiotnikowy czynny: zdobywający się

    odpowiednik aspektowy: zdobyć się

  • bez ograniczeń + zdobywać się +
    na CO
  • Zob.  zdobyć 

CHRONOLOGIZACJA:
XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.
Data ostatniej modyfikacji: 05.02.2016