przykaz

żart. prikaz

  • polecenie, któremu należy się podporządkować
    • żart. prikaz
    • rzadziej żart. prykaz
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

  • synonimy:  nakaz
    hiperonimy:  polecenie
    • dalszy, odgórny, oficjalny, surowy, wyraźny; boski, moralny, ojcowy, społeczny przykaz
    • przykaz przełożonego, rodziców
    • przykaz od rodziców
    • przykaz z góry
    • nauki i przykazy, zakazy i przykazy
    • przykaz jest, obowiązuje
    • przestrzegać przykazu
    • poddać się, podporządkować się przykazowi
    • łamać, dostać, mieć, otrzymać przykaz
    • robić/zrobić coś z przykazu
    • środki musowego przykazu
  • Anna, otrzymała w czasie, gdy kończył się szkolny obowiązek, przykaz uczęszczania jeszcze dwa lata na szkolne zajęcia.

    źródło: NKJP: W dawnym Poznaniu, Gazeta Poznańska, 2002-07-12

    Ale surowy przykaz „pracuj, aby przeżyć” działał jeszcze lepiej, a właściwie bezbłędnie, właśnie w kapitalizmie i był szczególnie dotkliwy dla ludzi znikąd, obcych.

    źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007

    Ponieważ kolejny mecz mamy w środę, chłopcy dostali przykaz, by w niedzielę, we własnym zakresie, wybrać się na basen.

    źródło: NKJP: (zab): Bez taryfy ulgowej, Dziennik Polski, 2006-05-09

    Po chwili milczenia [...] zgodnie z przykazem nacisnąłem zamontowaną furtkę, a ta za moim naciskiem poddała się z brzęczeniem i zatrzasnęła za mną jak automat.

    źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

    Prosił o pomoc w zakładaniu „Solidarności” Rolników Indywidualnych. Akurat Spółdzielnie Kółek Rolniczych dostały prikaz tworzenia swoich związków.

    źródło: NKJP: Krystyna Muszyńska: Odnaleźli wolność i Boga, Dziennik Bałtycki, 2005-09-30

    Jak to się dzieje,że mimo zalecenia Towarzystwa są tu tak odważni głosiciele?Działają po raz pierwszy wbrew przykazom ich zwierzchników!

    źródło: NKJP: Internet

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. przykaz
    przykazy
    D. przykazu
    przykazów
    C. przykazowi
    przykazom
    B. przykaz
    przykazy
    N. przykazem
    przykazami
    Ms. przykazie
    przykazach
    W. przykazie
    przykazy
  • bez ograniczeń + przykaz +
    (CZEGO)
  • Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego przykazać; zob. kazać

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XV w., SStp
Data ostatniej modyfikacji: 13.10.2016