brykać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

podskakiwać, biegnąc, w ten sposób, że unoszą się nad ziemię tylne nogi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

fikać
wierzgać

Połączenia

koń bryka

Cytaty

Wszędzie, gdzie spojrzeć, olbrzymie stada zebr, antylop, bawołów, żyraf. Wszystko to pasie się, hasa, bryka, cwałuje.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

[...] na wybiegu brykają zebry równikowe.

źródło: NKJP: MAJ: Miejskie sprawy, Gazeta Poznańska, 2005-11-22

Podczas przejazdów zaprzęgów między bramkami czuło się napięcie i zdenerwowanie jeźdźców i ich rumaków. Niektóre konie próbowały brykać, ale nie było przypadków ich nieposłuszeństwa.

źródło: NKJP: Stanisław Kośmider: Sport amatorski, Gazeta Poznańska, 2005-06-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	brykam	brykamy
2 os.	brykasz	brykacie
3 os.	bryka	brykają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałem +(e)m brykał	brykałam +(e)m brykała	brykałom +(e)m brykało	brykaliśmy +(e)śmy brykali	brykałyśmy +(e)śmy brykały
2 os.	brykałeś +(e)ś brykał	brykałaś +(e)ś brykała	brykałoś +(e)ś brykało	brykaliście +(e)ście brykali	brykałyście +(e)ście brykały
3 os.	brykał	brykała	brykało	brykali	brykały

bezosobnik: brykano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę brykał będę brykać	będę brykała będę brykać	będę brykało będę brykać	będziemy brykali będziemy brykać	będziemy brykały będziemy brykać
2 os.	będziesz brykał będziesz brykać	będziesz brykała będziesz brykać	będziesz brykało będziesz brykać	będziecie brykali będziecie brykać	będziecie brykały będziecie brykać
3 os.	będzie brykał będzie brykać	będzie brykała będzie brykać	będzie brykało będzie brykać	będą brykali będą brykać	będą brykały będą brykać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		brykajmy
2 os.	brykaj	brykajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	brykałbym bym brykał	brykałabym bym brykała	brykałobym bym brykało	brykalibyśmy byśmy brykali	brykałybyśmy byśmy brykały
2 os.	brykałbyś byś brykał	brykałabyś byś brykała	brykałobyś byś brykało	brykalibyście byście brykali	brykałybyście byście brykały
3 os.	brykałby by brykał	brykałaby by brykała	brykałoby by brykało	brykaliby by brykali	brykałyby by brykały

bezosobnik: brykano by

bezokolicznik: brykać

imiesłów przysłówkowy współczesny: brykając

gerundium: brykanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brykanie	brykania
D.	brykania	brykań
C.	brykaniu	brykaniom
B.	brykanie	brykania
N.	brykaniem	brykaniami
Ms.	brykaniu	brykaniach
W.	brykanie	brykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: brykający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brykający	brykający	brykający	brykające	brykająca
D.	brykającego	brykającego	brykającego	brykającego	brykającej
C.	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającemu	brykającej
B.	brykającego	brykającego	brykający	brykające	brykającą
N.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającą
Ms.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym	brykającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brykający	brykający	brykające	brykające
D.	brykających	brykających	brykających	brykających
C.	brykającym	brykającym	brykającym	brykającym
B.	brykających	brykających	brykających	brykające
N.	brykającymi	brykającymi	brykającymi	brykającymi
Ms.	brykających	brykających	brykających	brykających

odpowiednik aspektowy: bryknąć

Pochodzenie

płn. psł. *brykati 'zrywać się do biegu, biegać w podskokach, wierzgać''