przyzwalać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

książk. zgadzając się lub nie oponując, dopuszczać do tego, że dzieje się coś zwykle uznawanego przez mówiącego za złe lub niewłaściwe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dozwalać

Połączenia

Bóg; rząd; społeczeństwo przyzwala; rodzice przyzwalają
przyzwalać na zabijanie; na łamanie prawa; na jakieś zachowanie

Cytaty

Społeczeństwo przyzwalało na przemoc. Sam Perón ją akceptował i zachęcał swoich montoneros do walki zbrojnej.

źródło: NKJP: Maciej Stasiński: Argentyna cz. I, Gazeta Wyborcza, 1998-02-13

Wielokrotnie zasadę tę stosowano w celu zaniechania ścigania przejawów dyskryminacji i rasizmu, w efekcie przyzwalając na takie zachowania.

źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: O zbrodniach i karach, 2003

Wspólny interes monarchów umocnił tylko zasadę polityki niedrażnienia rosyjskiego kolosa i przyzwalania mu na groźby i straszenie.

źródło: NKJP: Ryszard Przybylski: Uśmiech Demokryta, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyzwalam	przyzwalamy
2 os.	przyzwalasz	przyzwalacie
3 os.	przyzwala	przyzwalają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyzwalałem +(e)m przyzwalał	przyzwalałam +(e)m przyzwalała	przyzwalałom +(e)m przyzwalało	przyzwalaliśmy +(e)śmy przyzwalali	przyzwalałyśmy +(e)śmy przyzwalały
2 os.	przyzwalałeś +(e)ś przyzwalał	przyzwalałaś +(e)ś przyzwalała	przyzwalałoś +(e)ś przyzwalało	przyzwalaliście +(e)ście przyzwalali	przyzwalałyście +(e)ście przyzwalały
3 os.	przyzwalał	przyzwalała	przyzwalało	przyzwalali	przyzwalały

bezosobnik: przyzwalano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przyzwalał będę przyzwalać	będę przyzwalała będę przyzwalać	będę przyzwalało będę przyzwalać	będziemy przyzwalali będziemy przyzwalać	będziemy przyzwalały będziemy przyzwalać
2 os.	będziesz przyzwalał będziesz przyzwalać	będziesz przyzwalała będziesz przyzwalać	będziesz przyzwalało będziesz przyzwalać	będziecie przyzwalali będziecie przyzwalać	będziecie przyzwalały będziecie przyzwalać
3 os.	będzie przyzwalał będzie przyzwalać	będzie przyzwalała będzie przyzwalać	będzie przyzwalało będzie przyzwalać	będą przyzwalali będą przyzwalać	będą przyzwalały będą przyzwalać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyzwalajmy
2 os.	przyzwalaj	przyzwalajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyzwalałbym bym przyzwalał	przyzwalałabym bym przyzwalała	przyzwalałobym bym przyzwalało	przyzwalalibyśmy byśmy przyzwalali	przyzwalałybyśmy byśmy przyzwalały
2 os.	przyzwalałbyś byś przyzwalał	przyzwalałabyś byś przyzwalała	przyzwalałobyś byś przyzwalało	przyzwalalibyście byście przyzwalali	przyzwalałybyście byście przyzwalały
3 os.	przyzwalałby by przyzwalał	przyzwalałaby by przyzwalała	przyzwalałoby by przyzwalało	przyzwalaliby by przyzwalali	przyzwalałyby by przyzwalały

bezosobnik: przyzwalano by

bezokolicznik: przyzwalać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przyzwalając

gerundium: przyzwalanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyzwalanie	przyzwalania
D.	przyzwalania	przyzwalań
C.	przyzwalaniu	przyzwalaniom
B.	przyzwalanie	przyzwalania
N.	przyzwalaniem	przyzwalaniami
Ms.	przyzwalaniu	przyzwalaniach
W.	przyzwalanie	przyzwalania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przyzwalający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyzwalający	przyzwalający	przyzwalający	przyzwalające	przyzwalająca
D.	przyzwalającego	przyzwalającego	przyzwalającego	przyzwalającego	przyzwalającej
C.	przyzwalającemu	przyzwalającemu	przyzwalającemu	przyzwalającemu	przyzwalającej
B.	przyzwalającego	przyzwalającego	przyzwalający	przyzwalające	przyzwalającą
N.	przyzwalającym	przyzwalającym	przyzwalającym	przyzwalającym	przyzwalającą
Ms.	przyzwalającym	przyzwalającym	przyzwalającym	przyzwalającym	przyzwalającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyzwalający	przyzwalający	przyzwalające	przyzwalające
D.	przyzwalających	przyzwalających	przyzwalających	przyzwalających
C.	przyzwalającym	przyzwalającym	przyzwalającym	przyzwalającym
B.	przyzwalających	przyzwalających	przyzwalających	przyzwalające
N.	przyzwalającymi	przyzwalającymi	przyzwalającymi	przyzwalającymi
Ms.	przyzwalających	przyzwalających	przyzwalających	przyzwalających

odpowiednik aspektowy: przyzwolić

Składnia

+

przyzwalać

+

na CO + (KOMU)

Pochodzenie

Zob. przyzwolić