-
1.
suma pieniędzy, którą daje się osobom potrzebującym w ramach dobrego uczynku -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Finanse
czynności, przedmioty związane z pieniędzmi -
- hojna jałmużna; jałmużna wielkopostna
- jałmużna dla ubogich
- jałmużna i odpusty; modlitwa i jałmużna, post i jałmużna
- praktyka jałmużny
- udzielać jałmużny
- dać/dawać, rozdać/rozdawać; dostać, otrzymać; zbierać; zalecać jałmużnę
- branie jałmużny
- żyć z jałmużny
- zbawiony dzięki jałmużnie
- prosić o jałmużnę
- wyciągać rękę po jałmużnę
- mówić o jałmużnie
-
Próżno żebrak wędrowny wyciągał ręce po jałmużnę do księżniczki. Kazała go przepędzać z zamku i szczuć psami.
źródło: NKJP: Hanna Kostyrko: Klechdy domowe, 1960
Ponieważ najchętniej dawano jałmużnę upośledzonym i kalekom, niektórzy wyspecjalizowali się w udawaniu różnych ułomności, a nawet je sztucznie preparowali.
źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Łachmaniarski klan, Detektyw, nr 1 (149), 1999
Pomocy udzielanej biedocie miejskiej i jałmużny nie traktowano jak ciężaru, ale uważano za naturalne wypełnienie ewangelicznego nakazu, powód do chwały.
źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004
Rodzice nie sprzeciwiali się temu, że ich córka rozdaje chleb trędowatym i biednych wspomaga jałmużną. Należało to do ówczesnego obyczaju [...].
źródło: NKJP: Roland Prejs: Klara z Asyżu, Głos Ojca Pio, 2002-06
Przywrócił zdolność chodzenia paralitykowi, a paralityk zaczął kraść, bo nikt już mu nie dawał jałmużny.
źródło: NKJP: Kalina Czyżewska: Inaczej o świętach, Magazyn Puls Studenta, nr 21, 2000-04
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. jałmużna
jałmużny
D. jałmużny
jałmużn
C. jałmużnie
jałmużnom
B. jałmużnę
jałmużny
N. jałmużną
jałmużnami
Ms. jałmużnie
jałmużnach
W. jałmużno
jałmużny
Inne uwagi
Zwykle lp
-
st.czes. almužna
z st.-w.-niem. almōsan, alamuosan
W niemieckim jest to zapożyczenie łac. śred. alimosina, łac. elēmosina, eleemosyna, a to ostatecznie z gr. eleēmosýnē 'litość; jałmużna'.