ściemniać - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

pot. mówić rzeczy niezgodne z rzeczywistością lub zatajać pewne informacje w celu osiągnięcia korzyści

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

	Ratyński był pewien, że brunet ściemnia. Chciał zmylić tropy i przy okazji się podlizać, pokazać, jaki jest pomocny, gotowy do współpracy. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003
	- Ściemniają, że ptaszarka jest nie do kupienia - powiedział Kurtz, wychodząc do Frika na podjazd przed willą. źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999
	Widzę, co się dzieje. Nie musisz mi ściemniać. źródło: NKJP: Radosław Figura: Samo życie, 2002-2010
	- Nie ściemniaj, młody, i nie próbuj być icek-cwaniaczek. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004
	Ściemnianie w wojsku jest sztuką i ten, kto ją posiądzie, będzie miał częściowy spokój. źródło: NKJP: Marek Ciesielski, Paweł Siekański, Arkadiusz Znojek: 540 DDC, czyli jakie jest wojsko, 2000

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ściemniałem +(e)m ściemniał	ściemniałam +(e)m ściemniała	ściemniałom +(e)m ściemniało	ściemnialiśmy +(e)śmy ściemniali	ściemniałyśmy +(e)śmy ściemniały
2 os.	ściemniałeś +(e)ś ściemniał	ściemniałaś +(e)ś ściemniała	ściemniałoś +(e)ś ściemniało	ściemnialiście +(e)ście ściemniali	ściemniałyście +(e)ście ściemniały
3 os.	ściemniał	ściemniała	ściemniało	ściemniali	ściemniały

bezosobnik: ściemniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ściemniał będę ściemniać	będę ściemniała będę ściemniać	będę ściemniało będę ściemniać	będziemy ściemniali będziemy ściemniać	będziemy ściemniały będziemy ściemniać
2 os.	będziesz ściemniał będziesz ściemniać	będziesz ściemniała będziesz ściemniać	będziesz ściemniało będziesz ściemniać	będziecie ściemniali będziecie ściemniać	będziecie ściemniały będziecie ściemniać
3 os.	będzie ściemniał będzie ściemniać	będzie ściemniała będzie ściemniać	będzie ściemniało będzie ściemniać	będą ściemniali będą ściemniać	będą ściemniały będą ściemniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ściemniajmy
2 os.	ściemniaj	ściemniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ściemniałbym bym ściemniał	ściemniałabym bym ściemniała	ściemniałobym bym ściemniało	ściemnialibyśmy byśmy ściemniali	ściemniałybyśmy byśmy ściemniały
2 os.	ściemniałbyś byś ściemniał	ściemniałabyś byś ściemniała	ściemniałobyś byś ściemniało	ściemnialibyście byście ściemniali	ściemniałybyście byście ściemniały
3 os.	ściemniałby by ściemniał	ściemniałaby by ściemniała	ściemniałoby by ściemniało	ściemnialiby by ściemniali	ściemniałyby by ściemniały

bezosobnik: ściemniano by

bezokolicznik: ściemniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ściemniając

gerundium: ściemnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: ściemniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: ściemniany

odpowiednik aspektowy: ściemnić

+

ściemniać

+

(KOMU) + (że ZDANIE)

Zob. ciemny