biol.geol.teoria - rozpowszechniona w pierwszej połowie XIX w. - głosząca, że w ciągu dziejów Ziemi występowały katastrofy, które zmieniały budowę Ziemi i niszczyły świat organiczny, a po nich stwarzane były nowe formy
Katastrofizm usiłował pogodzić rozpowszechniony ówcześnie pogląd na pochodzenie różnorodności biologicznej, stworzenie form żywych w swej obecnej postaci przez Boga, z obserwacjami przemian w materiale kopalnym. Hipoteza katastrofizmu głosiła, że Ziemię w przeszłości nawiedzały katastrofy, zupełnie niszczące życie, a Bóg stwarzał nowe formy.