katorżnik

Dziad - powstaniec styczniowy, ojciec - żołnierz w roku 20. On sam - wychowanek patriotycznej szkoły marianów na Bielanach, potem katorżnik od 16. roku życia, obrońca matki i siostry w syberyjskiej dziczy, bezsilny świadek dogorywania ojca!

źródło: NKJP: Edward Redliński: 13 grudnia, Gazeta Wyborcza, 1998-12-11

- Swego czasu polował tutaj nasz sławny podróżnik i niezrównany strzelec Mikołaj Przewalski... To były katorżnik wspaniałomyślnie ułaskawiony przez cara. Macie panowie najlepszy dowód, że u nas żadna zasługa nie pozostaje bez nagrody!

źródło: NKJP: Alfred Szklarski:Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Najcięższe warunki panowały na Sachalinie, gdzie katorżnicy pracowali w kopalniach węgla.

źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Szemrane towarzystwo niegdysiejszej Warszawy, 2009

- I naprawdę byłeś w powstaniu? - A potem pięć lat na Syberii. I w czasie któregoś buntu katorżników nad Jeziorem Bajkalskim uciekłem i dobrałem się aż do Wołgi. Mnie jednemu udała się ucieczka.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987