poczynać sobie

  • pot.  postępować w sposób zwracający uwagę mówiącego, bliżej określony następującym wyrazem
  • ATEMATYCZNY

    • poczynać sobie dzielnie, odważnie, śmiało; dobrze, nieźle, znakomicie; okrutnie
  • Zgodnie z obyczajem zawody miały wykazać zręczność i siłę walczących o przywództwo. Cal, choć najmłodszy, poczynał sobie dzielnie : był pierwszy w strzelaniu z łuku i w ujeżdżaniu dzikich równinnych koni.

    źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

    Można w związku z tym zadać sobie pytanie: skoro w kraju jest tak źle, jak to się dzieje, że Polacy i polskie firmy całkiem nieźle poczynają sobie poza jego granicami?

    źródło: NKJP: Beata Glinka: Kulturowe uwarunkowania przedsiębiorczości w Polsce, 2008

    Z jednej strony coraz śmielej poczynamy sobie z materiałem genetycznym, z drugiej zaś okazuje się, że nie mamy pojęcia o wielu regułach, jakimi się rządzi.

    źródło: NKJP: Artur Włodarski: Genetyka, Gazeta Wyborcza, 1997-04-25

    Gdzieżby mogła znaleźć na to czas – bez przerwy biega, podaje, nakłada. Zmienia talerzyki i miseczki. Rozdaje potrawy, uśmiechy, rady, jak mam sobie poczynać z niektórymi mocno orientalnymi potrawami, i znów oddala się.

    źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. poczynam sobie
    poczynamy sobie
    2 os. poczynasz sobie
    poczynacie sobie
    3 os. poczyna sobie
    poczynają sobie

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. poczynałem sobie
    +(e)m sobie poczynał
    poczynałam sobie
    +(e)m sobie poczynała
    poczynałom sobie
    +(e)m sobie poczynało
    poczynaliśmy sobie
    +(e)śmy sobie poczynali
    poczynałyśmy sobie
    +(e)śmy sobie poczynały
    2 os. poczynałeś sobie
    +(e)ś sobie poczynał
    poczynałaś sobie
    +(e)ś sobie poczynała
    poczynałoś sobie
    +(e)ś sobie poczynało
    poczynaliście sobie
    +(e)ście sobie poczynali
    poczynałyście sobie
    +(e)ście sobie poczynały
    3 os. poczynał sobie
    poczynała sobie
    poczynało sobie
    poczynali sobie
    poczynały sobie

    bezosobnik: poczynano sobie

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę sobie poczynał
    będę sobie poczynać
    będę sobie poczynała
    będę sobie poczynać
    będę sobie poczynało
    będę sobie poczynać
    będziemy sobie poczynali
    będziemy sobie poczynać
    będziemy sobie poczynały
    będziemy sobie poczynać
    2 os. będziesz sobie poczynał
    będziesz sobie poczynać
    będziesz sobie poczynała
    będziesz sobie poczynać
    będziesz sobie poczynało
    będziesz sobie poczynać
    będziecie sobie poczynali
    będziecie sobie poczynać
    będziecie sobie poczynały
    będziecie sobie poczynać
    3 os. będzie sobie poczynał
    będzie sobie poczynać
    będzie sobie poczynała
    będzie sobie poczynać
    będzie sobie poczynało
    będzie sobie poczynać
    będą sobie poczynali
    będą sobie poczynać
    będą sobie poczynały
    będą sobie poczynać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. poczynajmy sobie
    2 os. poczynaj sobie
    poczynajcie sobie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. poczynałbym sobie
    bym sobie poczynał
    poczynałabym sobie
    bym sobie poczynała
    poczynałobym sobie
    bym sobie poczynało
    poczynalibyśmy sobie
    byśmy sobie poczynali
    poczynałybyśmy sobie
    byśmy sobie poczynały
    2 os. poczynałbyś sobie
    byś sobie poczynał
    poczynałabyś sobie
    byś sobie poczynała
    poczynałobyś sobie
    byś sobie poczynało
    poczynalibyście sobie
    byście sobie poczynali
    poczynałybyście sobie
    byście sobie poczynały
    3 os. poczynałby sobie
    by sobie poczynał
    poczynałaby sobie
    by sobie poczynała
    poczynałoby sobie
    by sobie poczynało
    poczynaliby sobie
    by sobie poczynali
    poczynałyby sobie
    by sobie poczynały

    bezosobnik: poczynano by sobie

    bezokolicznik: poczynać sobie

    imiesłów przysłówkowy współczesny: poczynając sobie

    gerundium: poczynanie sobie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: poczynający sobie

  • bez ograniczeń + poczynać sobie +
    JAK + (z KIM/CZYM)
  • Zob.  począć 

CHRONOLOGIZACJA:
1625, Kart XVII-XVIII
Data ostatniej modyfikacji: 10.04.2018