wypoczywać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

przerywać wykonywanie jakichś wyczerpujących czynności, żeby nabrać sił

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Czas wolny

synonimy:

odpoczywać
relaksować się

pracownik, turysta wypoczywa; chorzy, koloniści, kuracjusze, pielgrzymi, urlopowicze, wczasowicze wypoczywają
wypoczywać na ławce, na plaży, na skwerku; na obozie, na urlopie, na wakacjach
wypoczywać nad jeziorem, nad morzem
wypoczywać po marszu, po trudach, po wysiłku
wypoczywać pod gruszą
wypoczywać przed pracą, przed wysiłkiem
wypoczywać w sanatorium, w uzdrowisku
wypoczywać aktywnie, bezpiecznie, chwilę (godzinę, tydzień…), często, czynnie, mało, przyjemnie, spokojnie, wygodnie
chcieć, lubić, móc wypoczywać
jeść i wypoczywać, leżeć i wypoczywać, opalać się i wypoczywać; wypoczywać i odzyskiwać siły, wypoczywać i spacerować, wypoczywać i zwiedzać

	25 lipca Anita Lipnicka wyleciała z Warszawy do Portugalii. Na nadatlantyckiej plaży piosenkarka będzie wypoczywać po kilkumiesięcznej trasie koncertowej promującej jej ostatni album - „Moje oczy są zielone”. źródło: NKJP: (gzl): Na Majorce lub na działce, Dziennik Polski, 2001-08-08
	Zamiast wypoczywać w ciepłej izbie, o czym marzyli, po wypiciu po szklance herbaty ruszyli w drogę. źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995
	Jedzie na urlop, chce wypoczywać, jeździć na nartach, opalać się i nie myśleć o żadnych sprawach, o żadnych śledztwach. źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 2005
	Pamiętam wozy, kolorowe stroje dzieci cygańskich. Konie, które wypoczywały, podjadając trawę źródło: NKJP: Eugenia Czyż: Kącik wspomnień, Nakielski Czas, 2006-07-19
	Tam oto śpią koledzy jego serdeczni, wypoczywają przed jutrzejszym pisarskim znojem. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1997

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wypoczywałem +(e)m wypoczywał	wypoczywałam +(e)m wypoczywała	wypoczywałom +(e)m wypoczywało	wypoczywaliśmy +(e)śmy wypoczywali	wypoczywałyśmy +(e)śmy wypoczywały
2 os.	wypoczywałeś +(e)ś wypoczywał	wypoczywałaś +(e)ś wypoczywała	wypoczywałoś +(e)ś wypoczywało	wypoczywaliście +(e)ście wypoczywali	wypoczywałyście +(e)ście wypoczywały
3 os.	wypoczywał	wypoczywała	wypoczywało	wypoczywali	wypoczywały

bezosobnik: wypoczywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wypoczywał będę wypoczywać	będę wypoczywała będę wypoczywać	będę wypoczywało będę wypoczywać	będziemy wypoczywali będziemy wypoczywać	będziemy wypoczywały będziemy wypoczywać
2 os.	będziesz wypoczywał będziesz wypoczywać	będziesz wypoczywała będziesz wypoczywać	będziesz wypoczywało będziesz wypoczywać	będziecie wypoczywali będziecie wypoczywać	będziecie wypoczywały będziecie wypoczywać
3 os.	będzie wypoczywał będzie wypoczywać	będzie wypoczywała będzie wypoczywać	będzie wypoczywało będzie wypoczywać	będą wypoczywali będą wypoczywać	będą wypoczywały będą wypoczywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wypoczywajmy
2 os.	wypoczywaj	wypoczywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wypoczywałbym bym wypoczywał	wypoczywałabym bym wypoczywała	wypoczywałobym bym wypoczywało	wypoczywalibyśmy byśmy wypoczywali	wypoczywałybyśmy byśmy wypoczywały
2 os.	wypoczywałbyś byś wypoczywał	wypoczywałabyś byś wypoczywała	wypoczywałobyś byś wypoczywało	wypoczywalibyście byście wypoczywali	wypoczywałybyście byście wypoczywały
3 os.	wypoczywałby by wypoczywał	wypoczywałaby by wypoczywała	wypoczywałoby by wypoczywało	wypoczywaliby by wypoczywali	wypoczywałyby by wypoczywały

bezosobnik: wypoczywano by

bezokolicznik: wypoczywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypoczywając

gerundium: wypoczywanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypoczywający

odpowiednik aspektowy: wypocząć

Rz_żywotny

+

wypoczywać

+

(po CZYM I przed CZYM)

W genetycznym związku z począć. Postać -poczywać jest sekundarna w stosunku regularnej do -poczynać.