Jak korzystać ze słownika?

litość

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. dla ubogich

  • Definicja

    1.

    uczucie, którego człowiek doznaje, wiedząc lub widząc, że komuś dzieje się coś złego, co nie powinno się dziać, połączone z gotowością zrobienia czegoś w celu poprawienia sytuacji tej osoby
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia

  • Relacje znaczeniowe
    hiperonimy:  uczucie
  • Połączenia
    • pogardliwa litość
    • litość dla swoich kolegów, rywali
    • litość, współczucie
    • odruch, przypływ, uczucie litości
    • godny litości
    • zdjęty litością
    • czuć, okazywać, poczuć; budzić, wzbudzać litość
  • Cytaty

    Zdjęła go głęboka litość dla grzesznika, który wyspowiadał się ze swej winy z taką żałością i skruchą.

    źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

    Wyrównywanie podwyżek z litości nad tymi, którzy mają mniej, jest premiowaniem osób, które pracowały krótko lub - często ze swojej winy - zarabiały mało.

    źródło: NKJP: Listy do redakcji, Dziennik Zachodni, 2011-01-19

    Co zabawniejsze – pod koniec filmu można się złapać na odczuwaniu większej litości wobec cierpiącego mordercy niż wobec jego rozlicznych ofiar.

    źródło: NKJP: Jarosław Loretz: Historia z haczykiem, Esensja, nr 05, 2009-07-02

    Wróciłam, ale nie z litości. Kochałam go - to wystarczy.

    źródło: NKJP: Życie jak rollercoaster, Cosmopolitan, nr 12, 1999

    Coś bezradnie dziecięcego było w całej jego zgiętej postaci, bezbronnego i budzącego litość jak widok ptaka schwytanego w sieci.

    źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951
  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny:

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. litość
    		 litości
    D. litości
    		 litości
    C. litości
    		 litościom
    B. litość
    		 litości
    N. litością
    		 litościami
    Ms. litości
    		 litościach
    W. litości
    		 litości

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • Składnia
    bez ograniczeń + litość +
    (dla KOGO/CZEGO)
    bez ograniczeń + litość +
    (nad KIM/CZYM)
    bez ograniczeń + litość +
    (wobec KOGO/CZEGO)
  • Pochodzenie

    psł. *ljutostь 'srogość, surowość, wściekłość'

    Prasłowiańskie znaczenie ewoluowało dzięki zachodniosłowiańskiemu wyrażeniu *ljuto mi estь 'odczuwam boleść, cierpienie, przykrość, żal mi kogoś, żałuję, współczuję'; pojawiło się  st.pol.  luto mi / lito mi 'żal mi, współczuję', stąd następnie  litość  'żal, współczucie'; zob.  luty