-
1.
przyrząd do rzeźbienia, złożony z metalowego, drewnianego lub plastikowego uchwytu, który trzyma się w dłoni i w który uderza się młotkiem, oraz z podłużnego stalowego ostrza, które przykłada się bezpośrednio do drewna lub kamienia, by uzyskać pożądany kształt -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
materiały i narzędzia pracy
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność artystyczna człowieka
sztuki plastyczne -
hiperonimy: narzędzie
-
- dłuto i hebel, dłuto i młotek
- uderzenia dłuta
-
Kiedy odkryłem w sobie moc zapanowania nad kawałkiem drewna, zdolność nadania mu za pomocą dłuta zamierzonego kształtu, zapragnąłem skopiować jakieś poważne dzieło [...].
źródło: NKJP: Anna Gniewkowska-Gracz: Smętowskie kopie krakowskiego ołtarza, Dziennik Bałtycki, 2002-02-01
Ważnym elementem drewnianej architektury domów mieszczańskich była belka na suficie biegnąca przez środek izby. Na niej ryto dłutem datę powstania domu i zdobiono ją inskrypcją o treści religijnej.
źródło: NKJP: (zach): Ostało się 12 takich, Gazeta Krakowska, 2005-10-14
Przy renowacji drewnianych posadzek [...] zaplamione lub przebarwione miejsca szlifujemy papierem ściernym [...]. Głębokie rysy oczyszczamy dłutem i odkurzamy [...].
źródło: NKJP: Aurelia Pawlak: Odporna na ścieranie i zadrapania, Polska Głos Wielkopolski, 2003-11-12
W późniejszych latach odkryto w kraterze wygasłego wulkanu Rano Raraku warsztat kamieniarski, gdzie wykonywane były olbrzymie twarze figur kamiennych. Znajdowały się tam narzędzia, którymi posługiwali się kamieniarze — dłuta oraz duże grudy pumeksu do polerowania rzeźb.
źródło: NKJP: Edyta Banasik: Sposób na życie, Dziennik Zachodni, 2001-04-12
Na urodziny podarowałem Jasiowi komplet dłut do rzeźbienia w drewnie [...].
źródło: NKJP: Zbigniew Eckert: Cuda z lipowego drewna, Dziennik Bałtycki, 2004-07-23
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dłuto
dłuta
D. dłuta
dłut
C. dłutu
dłutom
B. dłuto
dłuta
N. dłutem
dłutami
Ms. dłucie
dłutach
W. dłuto
dłuta
-
psł. *dolto 'narzędzie do dłubania, drążenia, rycia'