-
1.
rel. zwolnienie z obowiązujących przepisów prawa kościelnego wydawane przez uprawnionego przedstawiciela władz kościelnych -
[dyspęsa] lub [dyspensa]
-
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Religia – kościół
sakramenty i obrzędy religijne -
hiperonimy: zezwolenie
-
- dyspensa papieska, specjalna
- dyspensa od postu
- udzielić/udzielać dyspensy
- dać/dawać dyspensę; otrzymać/otrzymywać dyspensę; uzyskać/uzyskiwać dyspensę
- robić coś za dyspensą
-
Zakonnice nie mogą się do siebie odzywać, chyba że otrzymają specjalną dyspensę. Dotyczy to także osób, które przybywają do klasztoru.
źródło: NKJP: Dariusz Piekarczyk: I ślubuję milczenie..., Dziennik Łódzki, 2003-11-14
W piątki dyspensy od postu może udzielić każdy proboszcz, gdy są na przykład imieniny, jakaś impreza, jesteśmy w podróży.
źródło: NKJP: Anna Gronczewska: Czterdzieści postnych dni, Dziennik Łódzki, 2006-03-03
Biskup Jan często przebywał pod jednym dachem ze swoimi dowódcami, udzielał im sakramentów i błogosławił, a także udzielał dyspensy od postów.
źródło: NKJP: Internet
Ślub odbyć się musiał za dyspensą i w pośpiechu, ponieważ panna młoda spodziewała się dziecka.
źródło: NKJP: Zbigniew Goliński: Krasicki, 2002
Spośród reguł religijnych nakazanych wiernym przez Kościół katolicki post najbardziej ewoluował w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. [...] Kościół dawał dyspensy od postu. Można więc jeść mięso, kiedy się jest w podróży. Można też wtedy, gdy jest się chorym.
źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Po co post, Polityka, 2002-02-16
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dyspensa
dyspensy
D. dyspensy
dyspens
C. dyspensie
dyspensom
B. dyspensę
dyspensy
N. dyspensą
dyspensami
Ms. dyspensie
dyspensach
W. dyspenso
dyspensy
Inne uwagi
Zwykle lp
-
+ dyspensa + (od CZEGO) -
łac. dispensātiō 'wydzielenie, rozdział'
łac. śred. dispensa 'zwolnienie'