pluć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

wyrzucać z ust ślinę lub to, co znalazło się lub zalega w ustach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

spluwać

Połączenia

pluć flegmą, łupinami, krwią, pestkami, pianą, śliną
pluć na chodnik, na podłogę, na posadzkę, na schody, na ulicę, na ziemię
pluć komuś pod nogi
pluć komuś w twarz
pluć z obrzydzeniem; ze złości
pluć i charczeć, pluć i parskać, pluć i przeklinać

Cytaty

	Opierał się o balustradę, wpatrzony w odmęty pluł w wodę. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946
	Rozkaszlałem się i znowu plułem krwią. źródło: KWSJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	Zagrożona lama pluje na swojego przeciwnika. źródło: Internet
	Fernando, dlaczego plujesz na podłogę? źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	Dopadli go, chwycili za ręce i nogi, powlekli za plecami prezydium w kulisy. A on szarpał się, wywijał im z rąk, pluł pianą na wszystkie strony, wierzgał nogami, rzucał głową niczym epileptyk. źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Mała apokalipsa, 1979

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pluję	plujemy
2 os.	plujesz	plujecie
3 os.	pluje	plują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	plułem +(e)m pluł	plułam +(e)m pluła	plułom +(e)m pluło	pluliśmy +(e)śmy pluli	plułyśmy +(e)śmy pluły
2 os.	plułeś +(e)ś pluł	plułaś +(e)ś pluła	plułoś +(e)ś pluło	pluliście +(e)ście pluli	plułyście +(e)ście pluły
3 os.	pluł	pluła	pluło	pluli	pluły

bezosobnik: pluto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pluł będę pluć	będę pluła będę pluć	będę pluło będę pluć	będziemy pluli będziemy pluć	będziemy pluły będziemy pluć
2 os.	będziesz pluł będziesz pluć	będziesz pluła będziesz pluć	będziesz pluło będziesz pluć	będziecie pluli będziecie pluć	będziecie pluły będziecie pluć
3 os.	będzie pluł będzie pluć	będzie pluła będzie pluć	będzie pluło będzie pluć	będą pluli będą pluć	będą pluły będą pluć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		plujmy
2 os.	pluj	plujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	plułbym bym pluł	plułabym bym pluła	plułobym bym pluło	plulibyśmy byśmy pluli	plułybyśmy byśmy pluły
2 os.	plułbyś byś pluł	plułabyś byś pluła	plułobyś byś pluło	plulibyście byście pluli	plułybyście byście pluły
3 os.	plułby by pluł	plułaby by pluła	plułoby by pluło	pluliby by pluli	plułyby by pluły

bezosobnik: pluto by

bezokolicznik: pluć

imiesłów przysłówkowy współczesny: plując

gerundium: plucie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	plucie	plucia
D.	plucia	pluć
C.	pluciu	pluciom
B.	plucie	plucia
N.	pluciem	pluciami
Ms.	pluciu	pluciach
W.	plucie	plucia

imiesłów przymiotnikowy czynny: plujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	plujący	plujący	plujący	plujące	plująca
D.	plującego	plującego	plującego	plującego	plującej
C.	plującemu	plującemu	plującemu	plującemu	plującej
B.	plującego	plującego	plujący	plujące	plującą
N.	plującym	plującym	plującym	plującym	plującą
Ms.	plującym	plującym	plującym	plującym	plującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	plujący	plujący	plujące	plujące
D.	plujących	plujących	plujących	plujących
C.	plującym	plującym	plującym	plującym
B.	plujących	plujących	plujących	plujące
N.	plującymi	plującymi	plującymi	plującymi
Ms.	plujących	plujących	plujących	plujących

odpowiednik aspektowy: plunąć

Składnia

Rz _żywotny

+

pluć

+

(CZYM)

Pochodzenie

psł. *plьvati, *pljujǫ

Pierwotna odmiana w języku polskim plwać, pluję; wtórnie uogólniono w całym paradygmacie albo temat bezokolicznika, stąd plwać, plwam, albo temat czasu teraźniejszego, stąd pluć, pluję (Bor).