kolaborować

  • książk.  pejorat.  współpracować z niepopieraną przez większą część społeczeństwa władzą lub z władzami okupanta ze szkodą dla własnego kraju
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Zasady współżycia społecznego

    zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Wojsko i wojna

    czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

  • hiperonimy:  współdziałać
    • kolaborować z hitlerowcami, z nazistami, z Niemcami, z okupantem; z reżimem, z władzą
  • Był oskarżony i skazany za to, że kolaborował z hitlerowcami, że mordował polskich patriotów, że był zdrajcą narodu i pachołkiem Gestapo.

    źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

    Wioskowi wodzowie i szamani kolaborowali z białym reżimem. Godzili się na rolę obywateli drugiej kategorii w zamian za przywileje i pieniądze.

    źródło: NKJP: Wojciech Jagielski, Grażyna Jagielska: Czarownice z Helen, Gazeta Wyborcza, 1996-12-20

    Bardzo znaczny procent inteligencji kolaborował z zaborcami.

    źródło: NKJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997

    Dla części arabskich przywódców Saddam Husajn jest żywym wyrzutem sumienia. Pokazał, że zamiast kolaborować z „amerykańskim diabłem”, można mu się przeciwstawić.

    źródło: NKJP: Robert Stefanicki: Saddam Husajn zagrał światu na nosie, Gazeta Wyborcza, 1997-11-28

    Po II wojnie światowej Stalin oskarżył Inguszów o kolaborowanie z Niemcami i wygonił ich z Kaukazu na Syberię i pustynie Azji Środkowej.

    źródło: NKJP: Północna Osetia, Gazeta Wyborcza, 1992-11-02

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. kolaboruję
    kolaborujemy
    2 os. kolaborujesz
    kolaborujecie
    3 os. kolaboruje
    kolaborują

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. kolaborowałem
    +(e)m kolaborował
    kolaborowałam
    +(e)m kolaborowała
    kolaborowałom
    +(e)m kolaborowało
    kolaborowaliśmy
    +(e)śmy kolaborowali
    kolaborowałyśmy
    +(e)śmy kolaborowały
    2 os. kolaborowałeś
    +(e)ś kolaborował
    kolaborowałaś
    +(e)ś kolaborowała
    kolaborowałoś
    +(e)ś kolaborowało
    kolaborowaliście
    +(e)ście kolaborowali
    kolaborowałyście
    +(e)ście kolaborowały
    3 os. kolaborował
    kolaborowała
    kolaborowało
    kolaborowali
    kolaborowały

    bezosobnik: kolaborowano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę kolaborował
    będę kolaborować
    będę kolaborowała
    będę kolaborować
    będę kolaborowało
    będę kolaborować
    będziemy kolaborowali
    będziemy kolaborować
    będziemy kolaborowały
    będziemy kolaborować
    2 os. będziesz kolaborował
    będziesz kolaborować
    będziesz kolaborowała
    będziesz kolaborować
    będziesz kolaborowało
    będziesz kolaborować
    będziecie kolaborowali
    będziecie kolaborować
    będziecie kolaborowały
    będziecie kolaborować
    3 os. będzie kolaborował
    będzie kolaborować
    będzie kolaborowała
    będzie kolaborować
    będzie kolaborowało
    będzie kolaborować
    będą kolaborowali
    będą kolaborować
    będą kolaborowały
    będą kolaborować

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. kolaborujmy
    2 os. kolaboruj
    kolaborujcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. kolaborowałbym
    bym kolaborował
    kolaborowałabym
    bym kolaborowała
    kolaborowałobym
    bym kolaborowało
    kolaborowalibyśmy
    byśmy kolaborowali
    kolaborowałybyśmy
    byśmy kolaborowały
    2 os. kolaborowałbyś
    byś kolaborował
    kolaborowałabyś
    byś kolaborowała
    kolaborowałobyś
    byś kolaborowało
    kolaborowalibyście
    byście kolaborowali
    kolaborowałybyście
    byście kolaborowały
    3 os. kolaborowałby
    by kolaborował
    kolaborowałaby
    by kolaborowała
    kolaborowałoby
    by kolaborowało
    kolaborowaliby
    by kolaborowali
    kolaborowałyby
    by kolaborowały

    bezosobnik: kolaborowano by

    bezokolicznik: kolaborować

    imiesłów przysłówkowy współczesny: kolaborując

    gerundium: kolaborowanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: kolaborujący

  • bez ograniczeń + kolaborować +
    z KIM/CZYM
  • ang. collaborate

    fr. collaborer

    niem. kollaborieren

    z łac. collaborāre ' 'współpracować'

CHRONOLOGIZACJA:
1872, J. I. Kraszewski, Powieść bez tytułu, Lwów-Warszawa 1872.
Data ostatniej modyfikacji: 13.05.2017