rozwidniać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

sprawiać, że jakaś przestrzeń staje się lepiej oświetlona

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

kolory i światło

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

rozjaśniać
rozświetlać

Połączenia

błyskawica, lampa, światło rozwidnia
rozwidniać mrok, niebo, noc

Cytaty

Czarną noc rozwidniało od wschodu mrowie białych rozbłysków.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964

[...] zapalony popiół na niebie Starówki co parę chwil rozżarza się i na moment rozwidnia przestrzeń filującą rojem cieni.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000

Tu jest sam środek: długi, czarny stół na lwich łapach i czarny kredens, i ciemniejące nad czarnymi boazeriami holenderskie martwe natury. Tylko srebrne świeczniki, patery i kryształy rozwidniają tę czerń.

źródło: NKJP: Joanna Kulmowa:Topografia myślenia, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozwidniam	rozwidniamy
2 os.	rozwidniasz	rozwidniacie
3 os.	rozwidnia	rozwidniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwidniałem +(e)m rozwidniał	rozwidniałam +(e)m rozwidniała	rozwidniałom +(e)m rozwidniało	rozwidnialiśmy +(e)śmy rozwidniali	rozwidniałyśmy +(e)śmy rozwidniały
2 os.	rozwidniałeś +(e)ś rozwidniał	rozwidniałaś +(e)ś rozwidniała	rozwidniałoś +(e)ś rozwidniało	rozwidnialiście +(e)ście rozwidniali	rozwidniałyście +(e)ście rozwidniały
3 os.	rozwidniał	rozwidniała	rozwidniało	rozwidniali	rozwidniały

bezosobnik: rozwidniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozwidniał będę rozwidniać	będę rozwidniała będę rozwidniać	będę rozwidniało będę rozwidniać	będziemy rozwidniali będziemy rozwidniać	będziemy rozwidniały będziemy rozwidniać
2 os.	będziesz rozwidniał będziesz rozwidniać	będziesz rozwidniała będziesz rozwidniać	będziesz rozwidniało będziesz rozwidniać	będziecie rozwidniali będziecie rozwidniać	będziecie rozwidniały będziecie rozwidniać
3 os.	będzie rozwidniał będzie rozwidniać	będzie rozwidniała będzie rozwidniać	będzie rozwidniało będzie rozwidniać	będą rozwidniali będą rozwidniać	będą rozwidniały będą rozwidniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozwidniajmy
2 os.	rozwidniaj	rozwidniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwidniałbym bym rozwidniał	rozwidniałabym bym rozwidniała	rozwidniałobym bym rozwidniało	rozwidnialibyśmy byśmy rozwidniali	rozwidniałybyśmy byśmy rozwidniały
2 os.	rozwidniałbyś byś rozwidniał	rozwidniałabyś byś rozwidniała	rozwidniałobyś byś rozwidniało	rozwidnialibyście byście rozwidniali	rozwidniałybyście byście rozwidniały
3 os.	rozwidniałby by rozwidniał	rozwidniałaby by rozwidniała	rozwidniałoby by rozwidniało	rozwidnialiby by rozwidniali	rozwidniałyby by rozwidniały

bezosobnik: rozwidniano by

bezokolicznik: rozwidniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozwidniając

gerundium: rozwidnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozwidnianie	rozwidniania
D.	rozwidniania	rozwidniań
C.	rozwidnianiu	rozwidnianiom
B.	rozwidnianie	rozwidniania
N.	rozwidnianiem	rozwidnianiami
Ms.	rozwidnianiu	rozwidnianiach
W.	rozwidnianie	rozwidniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozwidniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwidniający	rozwidniający	rozwidniający	rozwidniające	rozwidniająca
D.	rozwidniającego	rozwidniającego	rozwidniającego	rozwidniającego	rozwidniającej
C.	rozwidniającemu	rozwidniającemu	rozwidniającemu	rozwidniającemu	rozwidniającej
B.	rozwidniającego	rozwidniającego	rozwidniający	rozwidniające	rozwidniającą
N.	rozwidniającym	rozwidniającym	rozwidniającym	rozwidniającym	rozwidniającą
Ms.	rozwidniającym	rozwidniającym	rozwidniającym	rozwidniającym	rozwidniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwidniający	rozwidniający	rozwidniające	rozwidniające
D.	rozwidniających	rozwidniających	rozwidniających	rozwidniających
C.	rozwidniającym	rozwidniającym	rozwidniającym	rozwidniającym
B.	rozwidniających	rozwidniających	rozwidniających	rozwidniające
N.	rozwidniającymi	rozwidniającymi	rozwidniającymi	rozwidniającymi
Ms.	rozwidniających	rozwidniających	rozwidniających	rozwidniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwidniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwidniany	rozwidniany	rozwidniany	rozwidniane	rozwidniana
D.	rozwidnianego	rozwidnianego	rozwidnianego	rozwidnianego	rozwidnianej
C.	rozwidnianemu	rozwidnianemu	rozwidnianemu	rozwidnianemu	rozwidnianej
B.	rozwidnianego	rozwidnianego	rozwidniany	rozwidniane	rozwidnianą
N.	rozwidnianym	rozwidnianym	rozwidnianym	rozwidnianym	rozwidnianą
Ms.	rozwidnianym	rozwidnianym	rozwidnianym	rozwidnianym	rozwidnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwidniani	rozwidniani	rozwidniane	rozwidniane
D.	rozwidnianych	rozwidnianych	rozwidnianych	rozwidnianych
C.	rozwidnianym	rozwidnianym	rozwidnianym	rozwidnianym
B.	rozwidnianych	rozwidnianych	rozwidnianych	rozwidniane
N.	rozwidnianymi	rozwidnianymi	rozwidnianymi	rozwidnianymi
Ms.	rozwidnianych	rozwidnianych	rozwidnianych	rozwidnianych

odpowiednik aspektowy: rozwidnić

Składnia

+

rozwidniać

+

CO + (CZYM)

Pochodzenie

Zob. widny