żółknąć
-
nabierać żółtego koloru
-
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
kolory i światło
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Choroby i ich leczenie
przyczyny, objawy i skutki chorób -
- fotografia, kartka, papier, zdjęcie; trawa; biel; cera, skóra; człowiek żółknie; drzewa, liście; zęby żółkną
- żółknąć od słońca; ze starości; z zazdrości
- żółknąć na starość
-
Odkładali wiosenne porządki, aż kończyło się lato, żółkły liście, zaczynał padać śnieg.
źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Sny i kamienie, 1999
Klaus zabronił mi palić, pić kawę i herbatę, żeby nie żółkły bardziej, ale sprzeciwił się wysłaniu mnie do dentysty i „zrobieniu mi przodu”.
źródło: NKJP: Krystyna Janda, Bożena Janicka: Gwiazdy mają czerwone pazury, 1998
[...] utwór przeżyje twórcę. Papier żółknie i rozpada się wolniej niż ludzkie życie.
źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Rebelia, 2007
Trzymali ich w obozie, zatrudniali przy napełnianiu pocisków trotylem. To była trucizna, ludzie żółkli, słaniali się na nogach.
źródło: NKJP: Paweł Łopaciński; Paweł Wroński: To jest nasze Hollywood, Gazeta Wyborcza, 1993-02-27
Najpierw występuje u chorego krwawa biegunka, potem zupełna apatia, skóra szybko żółknie, a wreszcie przychodzą zaburzenia systemu krążenia i w konsekwencji zgon.
źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka: 1970
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. żółknę
żółkniemy
2 os. żółkniesz
żółkniecie
3 os. żółknie
żółkną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. żółkłem
+(e)m żółkł
żółkłam
+(e)m żółkła
żółkłom
+(e)m żółkło
żółkliśmy
+(e)śmy żółkli
żółkłyśmy
+(e)śmy żółkły
2 os. żółkłeś
+(e)ś żółkł
żółkłaś
+(e)ś żółkła
żółkłoś
+(e)ś żółkło
żółkliście
+(e)ście żółkli
żółkłyście
+(e)ście żółkły
3 os. żółkł
żółkła
żółkło
żółkli
żółkły
bezosobnik: żółknięto
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę żółkł
będę żółknąć
będę żółkła
będę żółknąć
będę żółkło
będę żółknąć
będziemy żółkli
będziemy żółknąć
będziemy żółkły
będziemy żółknąć
2 os. będziesz żółkł
będziesz żółknąć
będziesz żółkła
będziesz żółknąć
będziesz żółkło
będziesz żółknąć
będziecie żółkli
będziecie żółknąć
będziecie żółkły
będziecie żółknąć
3 os. będzie żółkł
będzie żółknąć
będzie żółkła
będzie żółknąć
będzie żółkło
będzie żółknąć
będą żółkli
będą żółknąć
będą żółkły
będą żółknąć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. żółknijmy
2 os. żółknij
żółknijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. żółkłbym
bym żółkł
żółkłabym
bym żółkła
żółkłobym
bym żółkło
żółklibyśmy
byśmy żółkli
żółkłybyśmy
byśmy żółkły
2 os. żółkłbyś
byś żółkł
żółkłabyś
byś żółkła
żółkłobyś
byś żółkło
żółklibyście
byście żółkli
żółkłybyście
byście żółkły
3 os. żółkłby
by żółkł
żółkłaby
by żółkła
żółkłoby
by żółkło
żółkliby
by żółkli
żółkłyby
by żółkły
bezosobnik: żółknięto by
bezokolicznik: żółknąć
imiesłów przysłówkowy współczesny: żółknąc
gerundium: żółknięcie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. żółknięcie
żółknięcia
D. żółknięcia
żółknięć
C. żółknięciu
żółknięciom
B. żółknięcie
żółknięcia
N. żółknięciem
żółknięciami
Ms. żółknięciu
żółknięciach
W. żółknięcie
żółknięcia
imiesłów przymiotnikowy czynny: żółknący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. żółknący
żółknący
żółknący
żółknące
żółknąca
D. żółknącego
żółknącego
żółknącego
żółknącego
żółknącej
C. żółknącemu
żółknącemu
żółknącemu
żółknącemu
żółknącej
B. żółknącego
żółknącego
żółknący
żółknące
żółknącą
N. żółknącym
żółknącym
żółknącym
żółknącym
żółknącą
Ms. żółknącym
żółknącym
żółknącym
żółknącym
żółknącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. żółknący
żółknący
żółknące
żółknące
D. żółknących
żółknących
żółknących
żółknących
C. żółknącym
żółknącym
żółknącym
żółknącym
B. żółknących
żółknących
żółknących
żółknące
N. żółknącymi
żółknącymi
żółknącymi
żółknącymi
Ms. żółknących
żółknących
żółknących
żółknących
Inne uwagi
W cz. przeszłym i formach opartych na temacie cz. przeszłego używa się również form: żółknąłem , żółknąłeś , żółknął itd.
-
psł. *žľ̥knǫti 'stawać się jak żółć: nabierać gorzkiego smaku, żółtego zabarwienia'
Por. żółć