udzielać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

3.

mając odpowiednie uprawnienia, powodować określony stan faktyczny i prawny dotyczący konkretnej osoby lub grupy osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dawać

Połączenia

udzielać bierzmowania, dyspensy, komunii (świętej), nagany, pozwolenia, rozgrzeszenia, rozwodu, sakramentu (bierzmowania, chorych, kapłaństwa, małżeństwa), upomnienia, urlopu, zgody

Cytaty

W trakcie liturgii czwartkowej, także w Katedrze Wawelskiej ks. kardynał Franciszek Macharski dokonał poświęcenia olejów, które służyć będą do namaszczania przy udzielania sakramentu chrztu, bierzmowania, kapłaństwa oraz sakramentu chorych.

źródło: NKJP: (AW): Dzień ustanowienia Eucharystii, Gazeta Krakowska, 2003-04-18

Jeśli stwierdzimy, że nasz pracownik zachował się niewłaściwie, udzielamy mu upomnienia, jeśli jego naganne zachowanie się powtarza, dajemy mu naganę, a co za tym idzie cofamy premię.

źródło: NKJP: Numer motorniczego, Dziennik Polski, 2000-11-14

Pracodawca może przesunąć termin udzielanego urlopu tylko w wyjątkowych wypadkach, pracownik zaś, jeśli z jakichś powodów chce wypoczywać w innym terminie niż uwzględniony w planie - musi tę zmianę uzgodnić.

źródło: NKJP: (MON): Urlop z planem, Gazeta Poznańska, 2003-07-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	udzielam	udzielamy
2 os.	udzielasz	udzielacie
3 os.	udziela	udzielają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	udzielałem +(e)m udzielał	udzielałam +(e)m udzielała	udzielałom +(e)m udzielało	udzielaliśmy +(e)śmy udzielali	udzielałyśmy +(e)śmy udzielały
2 os.	udzielałeś +(e)ś udzielał	udzielałaś +(e)ś udzielała	udzielałoś +(e)ś udzielało	udzielaliście +(e)ście udzielali	udzielałyście +(e)ście udzielały
3 os.	udzielał	udzielała	udzielało	udzielali	udzielały

bezosobnik: udzielano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę udzielał będę udzielać	będę udzielała będę udzielać	będę udzielało będę udzielać	będziemy udzielali będziemy udzielać	będziemy udzielały będziemy udzielać
2 os.	będziesz udzielał będziesz udzielać	będziesz udzielała będziesz udzielać	będziesz udzielało będziesz udzielać	będziecie udzielali będziecie udzielać	będziecie udzielały będziecie udzielać
3 os.	będzie udzielał będzie udzielać	będzie udzielała będzie udzielać	będzie udzielało będzie udzielać	będą udzielali będą udzielać	będą udzielały będą udzielać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		udzielajmy
2 os.	udzielaj	udzielajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	udzielałbym bym udzielał	udzielałabym bym udzielała	udzielałobym bym udzielało	udzielalibyśmy byśmy udzielali	udzielałybyśmy byśmy udzielały
2 os.	udzielałbyś byś udzielał	udzielałabyś byś udzielała	udzielałobyś byś udzielało	udzielalibyście byście udzielali	udzielałybyście byście udzielały
3 os.	udzielałby by udzielał	udzielałaby by udzielała	udzielałoby by udzielało	udzielaliby by udzielali	udzielałyby by udzielały

bezosobnik: udzielano by

bezokolicznik: udzielać

imiesłów przysłówkowy współczesny: udzielając

gerundium: udzielanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	udzielanie	udzielania
D.	udzielania	udzielań
C.	udzielaniu	udzielaniom
B.	udzielanie	udzielania
N.	udzielaniem	udzielaniami
Ms.	udzielaniu	udzielaniach
W.	udzielanie	udzielania

imiesłów przymiotnikowy czynny: udzielający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	udzielający	udzielający	udzielający	udzielające	udzielająca
D.	udzielającego	udzielającego	udzielającego	udzielającego	udzielającej
C.	udzielającemu	udzielającemu	udzielającemu	udzielającemu	udzielającej
B.	udzielającego	udzielającego	udzielający	udzielające	udzielającą
N.	udzielającym	udzielającym	udzielającym	udzielającym	udzielającą
Ms.	udzielającym	udzielającym	udzielającym	udzielającym	udzielającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	udzielający	udzielający	udzielające	udzielające
D.	udzielających	udzielających	udzielających	udzielających
C.	udzielającym	udzielającym	udzielającym	udzielającym
B.	udzielających	udzielających	udzielających	udzielające
N.	udzielającymi	udzielającymi	udzielającymi	udzielającymi
Ms.	udzielających	udzielających	udzielających	udzielających

imiesłów przymiotnikowy bierny: udzielany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	udzielany	udzielany	udzielany	udzielane	udzielana
D.	udzielanego	udzielanego	udzielanego	udzielanego	udzielanej
C.	udzielanemu	udzielanemu	udzielanemu	udzielanemu	udzielanej
B.	udzielanego	udzielanego	udzielany	udzielane	udzielaną
N.	udzielanym	udzielanym	udzielanym	udzielanym	udzielaną
Ms.	udzielanym	udzielanym	udzielanym	udzielanym	udzielanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	udzielani	udzielani	udzielane	udzielane
D.	udzielanych	udzielanych	udzielanych	udzielanych
C.	udzielanym	udzielanym	udzielanym	udzielanym
B.	udzielanych	udzielanych	udzielanych	udzielane
N.	udzielanymi	udzielanymi	udzielanymi	udzielanymi
Ms.	udzielanych	udzielanych	udzielanych	udzielanych

odpowiednik aspektowy: udzielić

Składnia

+

udzielać

+

CZEGO + (KOMU)

Pochodzenie

Z przedrostkiem u- od psł. *děl'ati (sę), powiązanego z *děliti; zob. dzielić