zołza

Częstowani są też kluskami okraszonymi mięsną zołzą. Każdy może także spróbować wykuć podkowę lub staropolskim sposobem wymłócić zboże.

źródło: NKJP: M. Grochowalska: W lutym tłok, w marcu - pustki, Express Ilustrowany, 2002-02-25

Podstawą niedzielnego śląskiego obiadu były kluski czorne albo biołe, ale wszystkie robione z kartofli. Kluski te podaje się do dzisiaj tradycyjnie z zołzą, czyli sosem i modrą, czyli czerwoną kapustą przyrządzaną na kilka sposobów.

źródło: NKJP: (xx): Fundament naszego jodła, Dziennik Zachodni, 2007-06-08

Wieczorek jako pierwszy w Rybniku zaczął produkcję własnego salami. A już jego wyrobu krupnioki zrobiły furorę. Nieraz przy szynku dało się słyszeć: „Dwa za czeski i trzy razy potonkać.” Czyli : dwa krupnioki za 10 groszy i trzy razy zamaczać w zołzie (sosie).

źródło: NKJP: Michał Palica: Rodzina i dom Wieczorków, Tygodnik Rybnicki, 2008-07-29

Produkt podaje się w szklanej salaterce. Płaty śledziowe (harynki) zalane sosem (zołza) cebulowym z dodatkiem śmietany i pozostałych przypraw. [...] Określenie dania harynkami w cebulowej zołzie pochodzi od nazwy jednego z produktów używanego do jego wytworzenia, a mianowicie od słowa „harynek”, czyli śledź. Obecnie wyraz „harynek” nie jest już powszechnie używane w gwarze śląskiej [...].

źródło: Lista produktów tradycyjnych, woj. opolskie (www.minrol.gov.pl)