deizm

  • filoz.  rel.  pogląd teologiczno-filozoficzny uznający istnienie Boga jako stwórcy, ale odrzucający jego ingerencję w życie ludzi i bieg historii
  • Ms. lp wymawiany: [deiźmie] lub [deizmie].

  • [deism] lub [deizm] albo [dejism] lub [dejizm]

  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Religia – kościół

    wyznania: zasady i prawdy wiary


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Działalność intelektualna człowieka

    filozofia

    • oświeceniowy deizm
    • zwolennik; definicja deizmu
    • ateizm, deizm; teizm, deizm; deizm, panteizm
    • wyznawać deizm
  • [...] Głęboko wierzący renesansowi humaniści – od Dantego po Erazma z Rotterdamu – i wreszcie racjonaliści – Galileusz i Kartezjusz – uruchomili proces „odejmowania Boga” (Taylor) od spraw świeckich, powodując wybuchy oświeceniowego deizmu Rousseau, Woltera [...].

    źródło: NKJP: Adam Krzemiński: Odejmowanie Boga, Polityka, 2009-12-05

    [...] Pisano o oświeceniu (w domyśle: Bożym) przeciwstawianym „modnej mądrości wieku teraźniejszego”, potępiając ateizm, deizm, niedowiarstwo, bezbożność etc.

    źródło: NKJP: Urszula Augustyniak: Historia Polski 1572-1795, 2008

    Inspirując się deizmem i akceptując kantowską koncepcję religii, nie był jednak Wigura kryptoateistą.

    źródło: NKJP: Wit Jaworski: Z dziejów filozofii w Polsce. 1804-1817, 1997

    Bóg więc jest, ale w świecie nie ma przyczyn celowych ani boskiego wtrącania się w nasze sprawy; ponadto deizm jest nosicielem zgubnego pomysłu religii racjonalnej, głosi więc, że z tradycji religijnej tylko to przechować wolno, co się w świetle rozumu ostoi [...].

    źródło: NKJP: Leszek Kołakowski: Dziwne przygody pana Kartezjusza czterystolatka, Gazeta Wyborcza, 1996-03-30

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. deizm
    deizmy
    D. deizmu
    deizmów
    C. deizmowi
    deizmom
    B. deizm
    deizmy
    N. deizmem
    deizmami
    Ms. deizmie
    deizmach
    W. deizmie
    deizmy

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • ang. deism

    fr. déisme

    niem. Deismus

    z łac. deus 'bóg'

CHRONOLOGIZACJA:
1743, Kart XVII-XVIII
Data ostatniej modyfikacji: 21.02.2017