glosa

Przejmując typowo rzymską praktykę mieszania tekstu normatywnego z komentarzem, fragmenty nieglosowane uznawano przez cały okres obowiązywania prawa rzymskiego w nowożytnej Europie po prostu za nierecypowane, zgodnie bowiem z przysłowiem - sformułowanym zresztą dopiero w XVII w. - „czegokolwiek nie uznaje glosa, nie uznaje też sąd” [...].

źródło: NKJP: Wojciech Dajczak, Tomasz Giaro, Franciszek Longchamps de Berier: Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, 2009

W kapitularzu saskim Karola Wielkiego - by nie sięgać daleko - wargida oznacza właśnie wyrok. Tyle tylko, że w czasach karolińskich uczeni kopiści Prawa salickiego umieścili w tytule LVI łacińskie objaśnienie: wargus id est expellis (wygnaniec, banita). I bez tej glosy zresztą jest jasne, że zakaz przyjmowania tego człowieka pod swój dach i dzielenia się z nim chlebem, a także prośba o zezwolenie na jego „powrót między ludzi” mogły dotyczyć jedynie banity, a nie jakiegokolwiek innego skazańca.

źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004