-
1.
umieścić coś na jakiejś części ciała -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Ubranie -
antonimy: zdjąć
-
- założyć kajdanki, kolczyki, okulary, opatrunek, plecak, zegarek; kaganiec; !?koszulę, !?płaszcz, !?sukienkę, !?garnitur, !?buty
- założyć dziecku, rannemu; psu
- założyć na głowę, na nogi, na rękę, na szyję
-
Był tak zaskoczony, że wykrztusił zaledwie kilka zdań i dał sobie założyć na ręce kajdanki.
źródło: NKJP: Grażyna Zawadka: Brat [...] w kajdankach, Super Express, 2006
Halina uróżowała policzki, założyła kolczyki z niebieskimi oczkami i usiadła przy kuchennym stole, ale godziny mijały i nikt nie zajeżdżał.
źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009
Załóż mu na noc czapeczkę.
źródło: NKJP: Delikatna skóra dziecka, Dziennik Zachodni, 2004-07-17
W parku możemy bezpiecznie spuścić naszego ulubieńca ze smyczy. Zanim to jednak zrobimy, załóżmy mu kaganiec!
źródło: NKJP: Mirosław Malinowski: Prawo dla psa, Express Ilustrowany, 2003-04-15
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. założę
założymy
2 os. założysz
założycie
3 os. założy
założą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. założyłem
+(e)m założył
założyłam
+(e)m założyła
założyłom
+(e)m założyło
założyliśmy
+(e)śmy założyli
założyłyśmy
+(e)śmy założyły
2 os. założyłeś
+(e)ś założył
założyłaś
+(e)ś założyła
założyłoś
+(e)ś założyło
założyliście
+(e)ście założyli
założyłyście
+(e)ście założyły
3 os. założył
założyła
założyło
założyli
założyły
bezosobnik: założono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. załóżmy
2 os. załóż
załóżcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. założyłbym
bym założył
założyłabym
bym założyła
założyłobym
bym założyło
założylibyśmy
byśmy założyli
założyłybyśmy
byśmy założyły
2 os. założyłbyś
byś założył
założyłabyś
byś założyła
założyłobyś
byś założyło
założylibyście
byście założyli
założyłybyście
byście założyły
3 os. założyłby
by założył
założyłaby
by założyła
założyłoby
by założyło
założyliby
by założyli
założyłyby
by założyły
bezosobnik: założono by
bezokolicznik: założyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: założywszy
gerundium: założenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. założenie
założenia
D. założenia
założeń
C. założeniu
założeniom
B. założenie
założenia
N. założeniem
założeniami
Ms. założeniu
założeniach
W. założenie
założenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: założony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. założony
założony
założony
założone
założona
D. założonego
założonego
założonego
założonego
założonej
C. założonemu
założonemu
założonemu
założonemu
założonej
B. założonego
założonego
założony
założone
założoną
N. założonym
założonym
założonym
założonym
założoną
Ms. założonym
założonym
założonym
założonym
założonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. założeni
założeni
założone
założone
D. założonych
założonych
założonych
założonych
C. założonym
założonym
założonym
założonym
B. założonych
założonych
założonych
założone
N. założonymi
założonymi
założonymi
założonymi
Ms. założonych
założonych
założonych
założonych
odpowiednik aspektowy: zakładać
-
Rzosobowy + założyć + (KOMU/CZEMU) + CO + (na CO) -
Zob. łożyć
-
Uznawane za błędne w połączeniu z nazwami garderoby i obuwia, np. założyć płaszcz, spodnie, sandały