wyżeł

  • średniej wielkości pies myśliwski o szczupłej sylwetce i dużych, oklapłych uszach, który, tropiąc zwierzynę, charakterystycznie zamiera w bezruchu i podnosi jedną z łap, wskazując miejsce jej przebywania
  • CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    zwierzęta domowe i hodowlane

  • hiperonimy:  pies
    • brązowy, czarny; rasowy wyżeł
    • wyżły i charty, wyżły i jamniki
  • Co prawda sarna biega bardzo szybko, ale równie szybko się męczy. Wyżeł jest w stanie ją dogonić na dystansie kilometra.

    źródło: NKJP: X: Sąd po polowaniu, Polska Głos Wielkopolski, 2005-03-29

    [...] zawody są najlepszym sprawdzianem przydatności wyżłów do hodowli i polowania.

    źródło: NKJP: (KROP): Psy myśliwskie od Kazimierza Tarnowskiego, Gazeta Krakowska, 2006-08-21

    Stójka polega na tym, że wyżeł [...] lub inny pies gończy, na przykład seter irlandzki, musi dojść do wytropionej zwierzyny i zatrzymać się w określonej postawie przed zwietrzoną zwierzyną [...].

    źródło: NKJP: (chan): Egzamin na tropowca, Kurier Powiatu Kwidzyńskiego, 2000-05-12

    Zatrzymał się przy oknie i zamarł w bezruchu, jak wyżeł wystawiający kuropatwy.

    źródło: NKJP: Andjrzej Bobkowski: Szkice piórkiem (Francja 1940-1944), 1957

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m2

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. wyżeł
    wyżły
    D. wyżła
    wyżłów
    C. wyżłowi
    wyżłom
    B. wyżła
    wyżły
    N. wyżłem
    wyżłami
    Ms. wyżle
    wyżłach
    W. wyżle
    wyżły
  • psł. *vyžьlъ 'pies myśliwski, wyżeł', bez pewnej etymologii. Może od: 1) psł. *vyga z etymologicznym znaczeniem 'ten, kto wyje' z przyr. *-ьlъ (wówczas pierwotne znaczenie byłoby 'pies wyjący, tj. powiadamiający głosem o znalezieniu zdobyczy'), albo 2) zapożyczenie z węg. vizsla 'wyżeł' (Bor)

CHRONOLOGIZACJA:
1371, SStp
Data ostatniej modyfikacji: 15.05.2017