Polak

  • osoba narodowości polskiej
  • Zależnie od okoliczności użycia wyraz może oznaczać także osobę mającą obywatelstwo polskie lub zamieszkałą w Polsce, a nawet sportowca występującego w polskiej drużynie, niezależnie od tego, jakiej jest narodowości.

  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Przynależność i podział terytorialny

    nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

  • synonimy:  Lach
    Polaczek
    • przeciętny, statystyczny, współczesny, zwykły; biedny, bogaty, dorosły; prawdziwy, rdzenny, rodowity, wielki, wybitny, zasłużony Polak;
    • bohaterscy, dawni, deportowani, pracujący, wierzący; polegli, pomordowani, zabici Polacy;
    • Polak mieszkający na stałe w Austrii, we Francji..., mieszkający w kraju
    • Polak katolik; bracia Polacy
    • Polak narodowości żydowskiej..., pochodzenia romskiego, ukraińskiego, żydowskiego...; półkrwi Polak
    • Polacy Polakom
    • Polak z krwi i kości, z pochodzenia;
    • Polacy podczas okupacji, podczas wojny; z Kazachstanu, z Kresów, z Litwy, z Ukrainy..., z terenu Białorusi, Litwy, Łotwy, Ukrainy..., z zagranicy, ze Wschodu
    • Polacy przeciwko Żydom
    • Polak z niemieckim... paszportem;
    • Polacy pod okupacją, pod zaborami; pod panowaniem kogoś, pod rządami kogoś, pod wodzą kogoś; poza granicami kraju, Polski, RP, za granicą
    • Polacy na arenie międzynarodowej, na Białorusi, Kresach, Litwie..., na emigracji, na obczyźnie, na (całym) świecie, w Anglii, Kanadzie, Kazachstanie..., w krajach ościennych, unijnych..., w kraju, w państwach ościennych, unijnych..., w Polsce, w świecie, w Unii Europejskiej; w czasach hitleryzmu, stalinizmu..., w czasie II wojny światowej, okupacji, zaborów..., w latach 70., 1939-1945..., w okresie II wojny światowej, Polski Ludowej...; w wieku produkcyjnym
    • Polak i Polka; Polacy i Czesi, Polacy i Litwini, Polacy i Niemcy, Polacy i Polonia, Polacy i Rosjanie, Polacy i Słowacy, Polacy i Ukraińcy, Polacy i Węgrzy, Polacy i Żydzi; Polska i Polacy, Polonia i Polacy, Polki i Polacy
    • papież Polak
    • stereotyp, wizerunek; godność, honor Polaka;
    • część, milion, tysiące, setki, większość; pokolenie; emigracja zarobkowa, interes, los, pobożność, praca, prawa, stopa życiowa, zdrowie, życie; dzieje, pamięć, świadomość, tożsamość narodowa; repatriacja Polaków
    • kontakty Polaków z Anglią, Niemcami..., walka Polaków z Austriakami..., współpraca Polaków z bolszewikami...
    • pomoc Polakom
    • papież Polakiem
    • odszkodowanie, pomoc, praca, wizy dla Polaków, stosunek do Polaków
    • represje, zbrodnie przeciwko Polakom
    • ataki na Polaków
    • małżeństwo, ślub z Polakiem; konflikt między Polakami a Ukraińcami..., kontakty między Polakami a Litwinami..., nienawiść między Polakami a Niemcami..., porozumienie między Polakami a Niemcami..., stosunki między Polakami a Żydami..., opieka nad Polakami, kontakt z Polakami
    • dowcipy, kawały, opinie, stereotyp o Polakach; ludobójstwo, mordy, zbrodnie na Polakach
    • niegodny Polaka
    • bliski, drogi, potrzebny, wdzięczny, znany, życzliwy Polakom
    • dobry, korzystny, ważny, wielki dla Polaków; popularny wśród Polaków, drugi, jedyny, ostatni, pierwszy z Polaków
    • zamieszkany przez Polaków
    • bronić, zapytać Polaków
    • pomóc/pomagać, poświęcić coś, służyć Polakom
    • kochać, lubić, znać; dzielić, łączyć, mordować; namawiać, przekonać, zapytać Polaków
    • być, czuć się, nazywać się, pozostać, urodzić się, zostać Polakiem; gardzić, wstrząsnąć Polakami
    • należeć; apelować, zwrócić się/zwracać się, adresowany, skierowany do Polaków
    • uznać kogoś, wydać kogoś, wyjść za mąż za Polaka; kierowany, napisany przez Polaka; dowodzony, kochany, oczekiwany, odwiedzany, utracony przez Polaków
    • ożeniona z Polakiem; handlować, mieszkać, obcować, współdziałać, współpracować z Polakami
    • mówić, opowiadać, pamiętać, zapomnieć/zapominać o Polakach
    • dumny naród jak Polacy
    • pijany jak Polak
    • wyglądać, zachowywać się jak Polak
    • pół-Polak; Polacy górą! Bracia Polacy! Polska dla Polaków!
  • Przepraszał za swój koszmarny akcent i usprawiedliwiał się ze śmiechem, że jest rodowitym Polakiem, który większą część życia spędził we Włoszech.

    źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003

    Ojciec Majka co prawda był Polakiem i walczył w armii Andersa pod Monte Cassino, ale matka była Ukrainką.

    źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

    Policjanci z Suwałk zatrzymali wczoraj po południu 17-letniego Adama G., Polaka pochodzenia romskiego.

    źródło: NKJP: Piotr Krysiak: Zabójca młodego Belga wpadł w Suwałkach, prasa

    W dudniącym rytmie słyszałam podkute buty i pieśń marszową, tę samą, którą zawsze Niemcy śpiewali na filmach, kiedy szli mordować Polaków i Żydów.

    źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998

    Francuski rząd w Vichy czynnie współpracował z nazistami w masowych deportacjach Żydów i zabijaniu ich, podczas gdy Polacy pod okupacją nie mieli kolaboracyjnego rządu.

    źródło: Korpus IPI PAN: (PAP): Angielskie nieprawdy, Dziennik Polski, 2000-07-18

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m1

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. Polak
    Polacy
    ndepr
    Polaki
    depr
    D. Polaka
    Polaków
    C. Polakowi
    Polakom
    B. Polaka
    Polaków
    N. Polakiem
    Polakami
    Ms. Polaku
    Polakach
    W. Polaku
    Polacy
    ndepr
    Polaki
    depr
  • Od nazwy państwa Polska (Bor); zob. Polska