przestąpić - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

stawiając krok, przejść powyżej

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

hiperonimy:

przejść
przekroczyć

	Eliza bez wahania przestąpiła rozsypaną sól, silnie pchnęła Reynevana w pierś. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Szarpnąłem za klamkę, przestąpiłem próg i oto ujrzałem przed sobą wnętrze szewskiego warsztatu. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006
	Pochylił się i w migotliwym świetle gazowego płomyka ujrzał bladą twarz Meinerera. Przestąpił przez niego i podszedł do drzwi. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
	Jeśli przestąpi włócznie najpierw prawą nogą - każde przedsięwzięcie zakończy się szczęśliwie, jeśli lewą - trzeba będzie od zamiaru odstąpić. źródło: NKJP: Gracjan Bojar-Fijałkowski: O zbójcach z Góry Chełmskiej i inne legendy o Koszalinie, 2006

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestąpiłem +(e)m przestąpił	przestąpiłam +(e)m przestąpiła	przestąpiłom +(e)m przestąpiło	przestąpiliśmy +(e)śmy przestąpili	przestąpiłyśmy +(e)śmy przestąpiły
2 os.	przestąpiłeś +(e)ś przestąpił	przestąpiłaś +(e)ś przestąpiła	przestąpiłoś +(e)ś przestąpiło	przestąpiliście +(e)ście przestąpili	przestąpiłyście +(e)ście przestąpiły
3 os.	przestąpił	przestąpiła	przestąpiło	przestąpili	przestąpiły

bezosobnik: przestąpiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestąpmy
2 os.	przestąp	przestąpcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestąpiłbym bym przestąpił	przestąpiłabym bym przestąpiła	przestąpiłobym bym przestąpiło	przestąpilibyśmy byśmy przestąpili	przestąpiłybyśmy byśmy przestąpiły
2 os.	przestąpiłbyś byś przestąpił	przestąpiłabyś byś przestąpiła	przestąpiłobyś byś przestąpiło	przestąpilibyście byście przestąpili	przestąpiłybyście byście przestąpiły
3 os.	przestąpiłby by przestąpił	przestąpiłaby by przestąpiła	przestąpiłoby by przestąpiło	przestąpiliby by przestąpili	przestąpiłyby by przestąpiły

bezosobnik: przestąpiono by

bezokolicznik: przestąpić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przestąpiwszy

gerundium: przestąpienie

rodzaj gramatyczny: dk

imiesłów przymiotnikowy bierny: przestąpiony

odpowiednik aspektowy: przestępować

	+	przestąpić	+	CO
	+	przestąpić	+	przez KOGO/CO

Czasownik z prefiksem prze- (< psł. *per-) od psł. *stǫpiti 'postawić nogę, zrobić krok, stąpnąć'; zob. stąpać