przestąpić - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

przest. nie zastosować się do jakichś norm lub ustaleń

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

	synonimy:	naruszyć
	hiperonimy:	przekroczyć

Połączenia

przestąpić prawo, rozkaz, ustawę

Cytaty

- Bronia, przeszło 30 lat z tobą żyję, dzieci już w świecie, ani boskich, ani ludzkich praw nie przestąpiłem...

źródło: NKJP: W. Hagedorny: Z cyklu: „Wiejskie pogrzeby”: Powrót, Tygodnik Ciechanowski, 2004-04-21

Postanowiłem jednak, panie Guttmann, że [...] potraktuję pana tak, jakbyś pan był pod łaską, chociaż jesteś pan pod zakonem. Za przestąpienie zakonu będziesz pan dociążany, a nie karany.

źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Błogosławiony wiek, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestąpię	przestąpimy
2 os.	przestąpisz	przestąpicie
3 os.	przestąpi	przestąpią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestąpiłem +(e)m przestąpił	przestąpiłam +(e)m przestąpiła	przestąpiłom +(e)m przestąpiło	przestąpiliśmy +(e)śmy przestąpili	przestąpiłyśmy +(e)śmy przestąpiły
2 os.	przestąpiłeś +(e)ś przestąpił	przestąpiłaś +(e)ś przestąpiła	przestąpiłoś +(e)ś przestąpiło	przestąpiliście +(e)ście przestąpili	przestąpiłyście +(e)ście przestąpiły
3 os.	przestąpił	przestąpiła	przestąpiło	przestąpili	przestąpiły

bezosobnik: przestąpiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestąpmy
2 os.	przestąp	przestąpcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestąpiłbym bym przestąpił	przestąpiłabym bym przestąpiła	przestąpiłobym bym przestąpiło	przestąpilibyśmy byśmy przestąpili	przestąpiłybyśmy byśmy przestąpiły
2 os.	przestąpiłbyś byś przestąpił	przestąpiłabyś byś przestąpiła	przestąpiłobyś byś przestąpiło	przestąpilibyście byście przestąpili	przestąpiłybyście byście przestąpiły
3 os.	przestąpiłby by przestąpił	przestąpiłaby by przestąpiła	przestąpiłoby by przestąpiło	przestąpiliby by przestąpili	przestąpiłyby by przestąpiły

bezosobnik: przestąpiono by

bezokolicznik: przestąpić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przestąpiwszy

gerundium: przestąpienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestąpienie	przestąpienia
D.	przestąpienia	przestąpień
C.	przestąpieniu	przestąpieniom
B.	przestąpienie	przestąpienia
N.	przestąpieniem	przestąpieniami
Ms.	przestąpieniu	przestąpieniach
W.	przestąpienie	przestąpienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przestąpiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przestąpiony	przestąpiony	przestąpiony	przestąpione	przestąpiona
D.	przestąpionego	przestąpionego	przestąpionego	przestąpionego	przestąpionej
C.	przestąpionemu	przestąpionemu	przestąpionemu	przestąpionemu	przestąpionej
B.	przestąpionego	przestąpionego	przestąpiony	przestąpione	przestąpioną
N.	przestąpionym	przestąpionym	przestąpionym	przestąpionym	przestąpioną
Ms.	przestąpionym	przestąpionym	przestąpionym	przestąpionym	przestąpionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przestąpieni	przestąpieni	przestąpione	przestąpione
D.	przestąpionych	przestąpionych	przestąpionych	przestąpionych
C.	przestąpionym	przestąpionym	przestąpionym	przestąpionym
B.	przestąpionych	przestąpionych	przestąpionych	przestąpione
N.	przestąpionymi	przestąpionymi	przestąpionymi	przestąpionymi
Ms.	przestąpionych	przestąpionych	przestąpionych	przestąpionych

Składnia

+

przestąpić

+

CO

Pochodzenie

Czasownik z prefiksem prze- (< psł. *per-) od psł. *stǫpiti 'postawić nogę, zrobić krok, stąpnąć'; zob. stąpać