-
1.
rozgniatać coś zębami i obracać to w ustach -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Jedzenie i jego przygotowanie
czynności związane z jedzeniem
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
zwyczaje i zachowania zwierząt -
synonimy: przeżuwać
-
- żuć gumę; tytoń; liście
- żuć powoli
- zacząć, przestać/przestawać żuć
-
Słodycze można jeść, ale nie codziennie i powinno się zawsze myć po nich zęby, ewentualnie żuć gumę bezcukrową.
źródło: NKJP: (X): Słodycze i słone przekąski, Polityka, 2004-11-20
„Właściwie nakazał, narzucił mu swoją odwagę...” - rozmyśla chłopiec i usilnie żuje twarde, niedobre mięso.
źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957
Konie okryte derkami żują obrok z zarzuconego na łeb worka.
źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010
Leniwie żuł pestki słonecznika i pluł skorupkami.
źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
Babcia smażyła kotlety i rozmawiała z sąsiadką, ciągle coś żująca starsza pani nadal mówiła o wróżbach, omenach i innych czarnych kotach, to już było nie do wytrzymania.
źródło: NKJP: Robert Dudek: Mięsny książę, 1997
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. żuję
żujemy
2 os. żujesz
żujecie
3 os. żuje
żują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. żułem
+(e)m żuł
żułam
+(e)m żuła
żułom
+(e)m żuło
żuliśmy
+(e)śmy żuli
żułyśmy
+(e)śmy żuły
2 os. żułeś
+(e)ś żuł
żułaś
+(e)ś żuła
żułoś
+(e)ś żuło
żuliście
+(e)ście żuli
żułyście
+(e)ście żuły
3 os. żuł
żuła
żuło
żuli
żuły
bezosobnik: żuto
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę żuł
będę żuć
będę żuła
będę żuć
będę żuło
będę żuć
będziemy żuli
będziemy żuć
będziemy żuły
będziemy żuć
2 os. będziesz żuł
będziesz żuć
będziesz żuła
będziesz żuć
będziesz żuło
będziesz żuć
będziecie żuli
będziecie żuć
będziecie żuły
będziecie żuć
3 os. będzie żuł
będzie żuć
będzie żuła
będzie żuć
będzie żuło
będzie żuć
będą żuli
będą żuć
będą żuły
będą żuć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. żujmy
2 os. żuj
żujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. żułbym
bym żuł
żułabym
bym żuła
żułobym
bym żuło
żulibyśmy
byśmy żuli
żułybyśmy
byśmy żuły
2 os. żułbyś
byś żuł
żułabyś
byś żuła
żułobyś
byś żuło
żulibyście
byście żuli
żułybyście
byście żuły
3 os. żułby
by żuł
żułaby
by żuła
żułoby
by żuło
żuliby
by żuli
żułyby
by żuły
bezosobnik: żuto by
bezokolicznik: żuć
imiesłów przysłówkowy współczesny: żując
gerundium: żucie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. żucie
żucia
D. żucia
żuć
C. żuciu
żuciom
B. żucie
żucia
N. żuciem
żuciami
Ms. żuciu
żuciach
W. żucie
żucia
imiesłów przymiotnikowy czynny: żujący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. żujący
żujący
żujący
żujące
żująca
D. żującego
żującego
żującego
żującego
żującej
C. żującemu
żującemu
żującemu
żującemu
żującej
B. żującego
żującego
żujący
żujące
żującą
N. żującym
żującym
żującym
żującym
żującą
Ms. żującym
żującym
żującym
żującym
żującej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. żujący
żujący
żujące
żujące
D. żujących
żujących
żujących
żujących
C. żującym
żującym
żującym
żującym
B. żujących
żujących
żujących
żujące
N. żującymi
żującymi
żującymi
żującymi
Ms. żujących
żujących
żujących
żujących
imiesłów przymiotnikowy bierny: żuty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. żuty
żuty
żuty
żute
żuta
D. żutego
żutego
żutego
żutego
żutej
C. żutemu
żutemu
żutemu
żutemu
żutej
B. żutego
żutego
żuty
żute
żutą
N. żutym
żutym
żutym
żutym
żutą
Ms. żutym
żutym
żutym
żutym
żutej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. żuci
żuci
żute
żute
D. żutych
żutych
żutych
żutych
C. żutym
żutym
żutym
żutym
B. żutych
żutych
żutych
żute
N. żutymi
żutymi
żutymi
żutymi
Ms. żutych
żutych
żutych
żutych
-
+ żuć + CO -
psł. *žьvati, *žujǫ 'żuć, przeżuwać'