-
2.
długo i głęboko się nad czymś zastanawiać -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka
nazwy działań intelektualnych człowieka -
synonimy: przeżuwać
-
Obserwując przez okno jabłonki, relikt lepszej przeszłości domu i jego okolic, żuła gorycz.
źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004
To czepianie się czegoś z przeszłości, tego, co było przyjemnością, co było rozkoszą, czepianie się kurczowe, żucie w myślach [...].
źródło: NKJP: Tomasz Jastrun: Rzeka podziemna, 2005
[...] Widzimy jakiegoś dziwacznego pajaca jarmarcznego, o przylizanej czuprynie, oku niczym guzik metalowy, żującego słowa z wielkim trudem.
źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo samobójstwo Don Juana, 2000
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. żuję
żujemy
2 os. żujesz
żujecie
3 os. żuje
żują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. żułem
+(e)m żuł
żułam
+(e)m żuła
żułom
+(e)m żuło
żuliśmy
+(e)śmy żuli
żułyśmy
+(e)śmy żuły
2 os. żułeś
+(e)ś żuł
żułaś
+(e)ś żuła
żułoś
+(e)ś żuło
żuliście
+(e)ście żuli
żułyście
+(e)ście żuły
3 os. żuł
żuła
żuło
żuli
żuły
bezosobnik: żuto
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę żuł
będę żuć
będę żuła
będę żuć
będę żuło
będę żuć
będziemy żuli
będziemy żuć
będziemy żuły
będziemy żuć
2 os. będziesz żuł
będziesz żuć
będziesz żuła
będziesz żuć
będziesz żuło
będziesz żuć
będziecie żuli
będziecie żuć
będziecie żuły
będziecie żuć
3 os. będzie żuł
będzie żuć
będzie żuła
będzie żuć
będzie żuło
będzie żuć
będą żuli
będą żuć
będą żuły
będą żuć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. żujmy
2 os. żuj
żujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. żułbym
bym żuł
żułabym
bym żuła
żułobym
bym żuło
żulibyśmy
byśmy żuli
żułybyśmy
byśmy żuły
2 os. żułbyś
byś żuł
żułabyś
byś żuła
żułobyś
byś żuło
żulibyście
byście żuli
żułybyście
byście żuły
3 os. żułby
by żuł
żułaby
by żuła
żułoby
by żuło
żuliby
by żuli
żułyby
by żuły
bezosobnik: żuto by
bezokolicznik: żuć
imiesłów przysłówkowy współczesny: żując
gerundium: żucie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. żucie
żucia
D. żucia
żuć
C. żuciu
żuciom
B. żucie
żucia
N. żuciem
żuciami
Ms. żuciu
żuciach
W. żucie
żucia
imiesłów przymiotnikowy czynny: żujący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. żujący
żujący
żujący
żujące
żująca
D. żującego
żującego
żującego
żującego
żującej
C. żującemu
żującemu
żującemu
żującemu
żującej
B. żującego
żującego
żujący
żujące
żującą
N. żującym
żującym
żującym
żującym
żującą
Ms. żującym
żującym
żującym
żującym
żującej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. żujący
żujący
żujące
żujące
D. żujących
żujących
żujących
żujących
C. żującym
żującym
żującym
żującym
B. żujących
żujących
żujących
żujące
N. żującymi
żującymi
żującymi
żującymi
Ms. żujących
żujących
żujących
żujących
imiesłów przymiotnikowy bierny: żuty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. żuty
żuty
żuty
żute
żuta
D. żutego
żutego
żutego
żutego
żutej
C. żutemu
żutemu
żutemu
żutemu
żutej
B. żutego
żutego
żuty
żute
żutą
N. żutym
żutym
żutym
żutym
żutą
Ms. żutym
żutym
żutym
żutym
żutej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. żuci
żuci
żute
żute
D. żutych
żutych
żutych
żutych
C. żutym
żutym
żutym
żutym
B. żutych
żutych
żutych
żute
N. żutymi
żutymi
żutymi
żutymi
Ms. żutych
żutych
żutych
żutych
-
+ żuć + CO -
psł. *žьvati, *žujǫ 'żuć, przeżuwać'