kruszeć - Wielki słownik języka polskiego PAN

4.

książk. ulegać osłabieniu pod względem siły, pozycji, wartości czy intensywności

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

jakość i intensywność

	synonimy:	chwiać się
	hiperonimy:	słabnąć

Cytaty

Świątynie zaczęły pustoszeć, na naszych oczach potęga Kościołów chrześcijańskich kruszeje, słabnie wiara w Boga, a jednocześnie w drugiej połowie XX wieku triumfuje chrześcijańska etyka - prawa człowieka, pomoc humanitarna, opieka nad upośledzonymi.

źródło: NKJP: Józef Tischner, Adam Michnik, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, Gazeta Wyborcza, 1994-12-24

Pod wpływem tych zeznań zaczął kruszeć monolit bierutowskiego państwa.

źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002

System feudalny, który już powoli kruszał, zawalił się nagle z hukiem.

źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kruszeję	kruszejemy
2 os.	kruszejesz	kruszejecie
3 os.	kruszeje	kruszeją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kruszałem +(e)m kruszał	kruszałam +(e)m kruszała	kruszałom +(e)m kruszało	kruszeliśmy +(e)śmy kruszeli	kruszałyśmy +(e)śmy kruszały
2 os.	kruszałeś +(e)ś kruszał	kruszałaś +(e)ś kruszała	kruszałoś +(e)ś kruszało	kruszeliście +(e)ście kruszeli	kruszałyście +(e)ście kruszały
3 os.	kruszał	kruszała	kruszało	kruszeli	kruszały

bezosobnik: kruszano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kruszał będę kruszeć	będę kruszała będę kruszeć	będę kruszało będę kruszeć	będziemy kruszeli będziemy kruszeć	będziemy kruszały będziemy kruszeć
2 os.	będziesz kruszał będziesz kruszeć	będziesz kruszała będziesz kruszeć	będziesz kruszało będziesz kruszeć	będziecie kruszeli będziecie kruszeć	będziecie kruszały będziecie kruszeć
3 os.	będzie kruszał będzie kruszeć	będzie kruszała będzie kruszeć	będzie kruszało będzie kruszeć	będą kruszeli będą kruszeć	będą kruszały będą kruszeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kruszejmy
2 os.	kruszej	kruszejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kruszałbym bym kruszał	kruszałabym bym kruszała	kruszałobym bym kruszało	kruszelibyśmy byśmy kruszeli	kruszałybyśmy byśmy kruszały
2 os.	kruszałbyś byś kruszał	kruszałabyś byś kruszała	kruszałobyś byś kruszało	kruszelibyście byście kruszeli	kruszałybyście byście kruszały
3 os.	kruszałby by kruszał	kruszałaby by kruszała	kruszałoby by kruszało	kruszeliby by kruszeli	kruszałyby by kruszały

bezosobnik: kruszano by

bezokolicznik: kruszeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kruszejąc

gerundium: kruszenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kruszenie	kruszenia
D.	kruszenia	kruszeń
C.	kruszeniu	kruszeniom
B.	kruszenie	kruszenia
N.	kruszeniem	kruszeniami
Ms.	kruszeniu	kruszeniach
W.	kruszenie	kruszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kruszejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kruszejący	kruszejący	kruszejący	kruszejące	kruszejąca
D.	kruszejącego	kruszejącego	kruszejącego	kruszejącego	kruszejącej
C.	kruszejącemu	kruszejącemu	kruszejącemu	kruszejącemu	kruszejącej
B.	kruszejącego	kruszejącego	kruszejący	kruszejące	kruszejącą
N.	kruszejącym	kruszejącym	kruszejącym	kruszejącym	kruszejącą
Ms.	kruszejącym	kruszejącym	kruszejącym	kruszejącym	kruszejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kruszejący	kruszejący	kruszejące	kruszejące
D.	kruszejących	kruszejących	kruszejących	kruszejących
C.	kruszejącym	kruszejącym	kruszejącym	kruszejącym
B.	kruszejących	kruszejących	kruszejących	kruszejące
N.	kruszejącymi	kruszejącymi	kruszejącymi	kruszejącymi
Ms.	kruszejących	kruszejących	kruszejących	kruszejących

odpowiednik aspektowy: skruszeć

Pochodzenie

Zob. kruchy