-
3.
techn. nadawać materiałom twardość przez nagrzewanie do wysokiej temperatury i nagłe ochładzanie -
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Przemysł
miejsca i czynności związane z przemysłem -
- hartować stal
-
Zaczęli lepiej hartować stal. - Jeśli twardość jest większa niż 62 HRC, stal w niskiej temperaturze może się zachowywać jak szkło i pęka.
źródło: NKJP: Leszek K. Talko: Wielka wojna blokadowa, Gazeta Wyborcza, 1994-09-09
Stal, którą kuli i formowali, wcześniej hartowali kilkakrotnie w wodzie i oleju.
źródło: NKJP: (mik): Czasy kuźni minęły, Dziennik Zachodni, 2003-03-26
Potem odbywa się hartowanie: ostrze jest rozgrzewane do czerwoności i gwałtownie chłodzone w zimnym oleju. I tak kilka razy, aż zrobi się twarde, choć elastyczne...
źródło: NKJP: s.w.: Wielka kłótnia, ABC Techniki, 2, 1980
[...] płatnerze strzegli tajemnej receptury hartowania stali, a umiejętność tę przekazywali z pokolenia na pokolenie.
źródło: NKJP: Maciej Nowakowski: Honor samuraja, Dziennik Zachodni, 2004-05-07
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. hartuję
hartujemy
2 os. hartujesz
hartujecie
3 os. hartuje
hartują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. hartowałem
+(e)m hartował
hartowałam
+(e)m hartowała
hartowałom
+(e)m hartowało
hartowaliśmy
+(e)śmy hartowali
hartowałyśmy
+(e)śmy hartowały
2 os. hartowałeś
+(e)ś hartował
hartowałaś
+(e)ś hartowała
hartowałoś
+(e)ś hartowało
hartowaliście
+(e)ście hartowali
hartowałyście
+(e)ście hartowały
3 os. hartował
hartowała
hartowało
hartowali
hartowały
bezosobnik: hartowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę hartował
będę hartować
będę hartowała
będę hartować
będę hartowało
będę hartować
będziemy hartowali
będziemy hartować
będziemy hartowały
będziemy hartować
2 os. będziesz hartował
będziesz hartować
będziesz hartowała
będziesz hartować
będziesz hartowało
będziesz hartować
będziecie hartowali
będziecie hartować
będziecie hartowały
będziecie hartować
3 os. będzie hartował
będzie hartować
będzie hartowała
będzie hartować
będzie hartowało
będzie hartować
będą hartowali
będą hartować
będą hartowały
będą hartować
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. hartujmy
2 os. hartuj
hartujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. hartowałbym
bym hartował
hartowałabym
bym hartowała
hartowałobym
bym hartowało
hartowalibyśmy
byśmy hartowali
hartowałybyśmy
byśmy hartowały
2 os. hartowałbyś
byś hartował
hartowałabyś
byś hartowała
hartowałobyś
byś hartowało
hartowalibyście
byście hartowali
hartowałybyście
byście hartowały
3 os. hartowałby
by hartował
hartowałaby
by hartowała
hartowałoby
by hartowało
hartowaliby
by hartowali
hartowałyby
by hartowały
bezosobnik: hartowano by
bezokolicznik: hartować
imiesłów przysłówkowy współczesny: hartując
gerundium: hartowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. hartowanie
hartowania
D. hartowania
hartowań
C. hartowaniu
hartowaniom
B. hartowanie
hartowania
N. hartowaniem
hartowaniami
Ms. hartowaniu
hartowaniach
W. hartowanie
hartowania
imiesłów przymiotnikowy czynny: hartujący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. hartujący
hartujący
hartujący
hartujące
hartująca
D. hartującego
hartującego
hartującego
hartującego
hartującej
C. hartującemu
hartującemu
hartującemu
hartującemu
hartującej
B. hartującego
hartującego
hartujący
hartujące
hartującą
N. hartującym
hartującym
hartującym
hartującym
hartującą
Ms. hartującym
hartującym
hartującym
hartującym
hartującej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. hartujący
hartujący
hartujące
hartujące
D. hartujących
hartujących
hartujących
hartujących
C. hartującym
hartującym
hartującym
hartującym
B. hartujących
hartujących
hartujących
hartujące
N. hartującymi
hartującymi
hartującymi
hartującymi
Ms. hartujących
hartujących
hartujących
hartujących
imiesłów przymiotnikowy bierny: hartowany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. hartowany
hartowany
hartowany
hartowane
hartowana
D. hartowanego
hartowanego
hartowanego
hartowanego
hartowanej
C. hartowanemu
hartowanemu
hartowanemu
hartowanemu
hartowanej
B. hartowanego
hartowanego
hartowany
hartowane
hartowaną
N. hartowanym
hartowanym
hartowanym
hartowanym
hartowaną
Ms. hartowanym
hartowanym
hartowanym
hartowanym
hartowanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. hartowani
hartowani
hartowane
hartowane
D. hartowanych
hartowanych
hartowanych
hartowanych
C. hartowanym
hartowanym
hartowanym
hartowanym
B. hartowanych
hartowanych
hartowanych
hartowane
N. hartowanymi
hartowanymi
hartowanymi
hartowanymi
Ms. hartowanych
hartowanych
hartowanych
hartowanych
odpowiednik aspektowy: zahartować
-
+ hartować + CO -
niem. härten 'utwardzać; hartować'