kolega - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

chłopiec lub mężczyzna, znany danej osobie z powodu wspólnej nauki, pracy, zabawy lub działalności w jakiejś organizacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

koleś
koleżka
kolo
ziom
ziomal
ziomek

Połączenia

bliski, dobry, lubiany, miły, serdeczny; wspaniały, życzliwy; czcigodny, drogi, szanowny, znakomity; młodszy, starszy; były, dawny, nowy; biurowy, klubowy, partyjny, szkolny, redakcyjny, uniwersytecki; doświadczony, zdolny; mój, nasz, twój...; amerykański, angielski, niemiecki... kolega; złośliwi koledzy; koledzy bezpartyjni
kolega dziadka, męża, ojca, syna, szwagra; dziewczyny, kolegi; prezesa, premiera, prezydenta, profesora; pana Witolda, Mariana...; pana Kaczyńskiego, Nowaka...
kolega z pracy; z drużyny, z grupy, z jednostki, z klasy, z komendy, z oddziału, z zespołu; z boiska, z podwórka; z akademii, z biura, z branży, z firmy, z huty, z instytutu, z redakcji, z teatru, z uniwersytetu; z gimnazjum, z liceum, z podstawówki, z seminarium, z technikum; z roku, z wydziału; z harcerstwa, z opozycji, z partyzantki, z podziemia, z wojska; z celi, z internatu, z ławki, z noclegowni, z pokoju; z delegacji; z dzieciństwa; z czasów studenckich, studiów..., z dawnych lat, z lat szkolnych; z Warszawy, z Polski, z zagranicy; ze studiów, ze szkoły; ze szkolnej ławy; ze związków zawodowych
kolega i przyjaciel, kolega i sąsiad, kolega i towarzysz; koledzy i bliscy, koledzy i dziennikarze, koledzy i dziewczyny, koledzy i kibice, koledzy i koleżanki, koledzy i nauczyciele, koledzy i podwładni, koledzy i przełożeni, koledzy i rodzice, koledzy i szef, koledzy i trener, koledzy i uczniowie, koledzy i wychowawcy, koledzy i znajomi
pomoc, szacunek; posada dla kolegi; list do kolegi; apel, prośba; e-maile do kolegów; pomoc, pożyczka, prezent; telefon od kolegi; wsparcie od kolegów; żarty z kolegów
bójka; impreza; związek; dyskusja, rozmowa z kolegą; kontakt, stosunki, relacje, spotkania, współpraca, zabawa; konsultacje, kontrakty, treningi; rywalizacja, walki; piwo, wódka; konflikt z kolegami
gorszy; młodszy od kolegów
pomóc/pomagać; zazdrościć koledze; opowiedzieć/opowiadać coś kolegom
mieć; przyprowadzić, spotkać; poprosić kolegę; odwiedzić/odwiedzać, zaprosić/zapraszać kolegów
być kolegą
iść, jeździć, podejść, pojechać, pójść, przychodzić do kolegi; apelować, krzyknąć/krzyczeć; dołączyć/dołączać; dzwonić; mieć pretensje do kolegów; otrzymać, pożyczyć coś od kolegów
skontaktować się; przyjść/przychodzić, przyjechać; przegrać z kolegą; spędzać czas, być; biegać, chodzić, iść, jechać, pojechać, pójść, stać, uciec/uciekać, wyjść/wychodzić, wyjeżdżać; mieszkać, siedzieć; konkurować, rywalizować, trenować; kontaktować się, porozumieć się/ porozumiewać się, spotkać się/ spotykać się, rozstać się, umówić się/umawiać się ; dogadać się, dyskutować, gadać, pogadać, porozmawiać, rozmawiać; pokłócić się; bawić się, grać, pobawić się; podzielić się, podzielić się; pić; współpracować; zgadzać się; założyć się; pożegnać się, przywitać się, witać, żegnać się z kolegami
razem z kolegami

Cytaty

	[...] podszedł do niego dawny kolega ze studiów i potrząsając jego ręką, powiedział: - Cześć, Włodek. - Cześć, Andrzej - odpowiedział Włodek, bo poznał go od razu, chociaż tamten mocno wyłysiał, [...] źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997
	Emil Wętura, wybitny pianista, był szkolnym kolegą i przyjacielem ojca. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Podróż, 1955
	Poznaliśmy się kiedyś na imprezie u mojego kolegi z pracy, [...] źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002
	Większość składu drużyny byli to jego koledzy z Szarych Szeregów, z zastępu, którego zastępowym podczas okupacji był Lonek właśnie. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010
	[...]pod wpływem rozmów z moimi kolegami z opozycji zdecydowałem się podczas tej konferencji publicznie zaapelować do swojego środowiska o samooczyszczenie. źródło: NKJP: Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Moje życie nielegalne, 2008
	Ewelina przedstawiła jej swoją towarzyszkę, powiedziała, że to żona kolegi z konspiracji. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kolega	koledzy
D.	kolegi	kolegów
C.	koledze	kolegom
B.	kolegę	kolegów
N.	kolegą	kolegami
Ms.	koledze	kolegach
W.	kolego	koledzy

Składnia

+	kolega	+	(KOGO)
+	kolega	+	(CZYJ)
+	kolega	+	(z CZEGO)

Pochodzenie

łac. collēga 'kolega, towarzysz'