oścież - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

bud. płaszczyzna znajdująca się z boku otworu okiennego albo drzwiowego lub nad takim otworem, położona prostopadle lub ukośnie względem powierzchni muru, w którym okno lub drzwi się znajdują

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Budownictwo

części budowli

Cytaty

	Żaluzje takie montuje się poziomo albo ukośnie. Do ich zamocowania potrzebne są boczne szyny prowadzące lub drut naprężający. Wbudowuje się je w ościeże okna lub przed oknem [...]. źródło: NKJP: Katarzyna Wangin: Poradnik „Gazety” i „Ładnego Domu”, Gazeta Wyborcza, 1999-02-24
	Gips naturalny [...] może służyć jako zaprawa gipsowa do wykańczania powierzchni stropów i ścian z betonu lub być stosowany m.in. przy obróbce parapetów i ościeży okiennych. źródło: NKJP: (ANA): Ręczne tynki, Gazeta Wrocławska, 2003-05-06
	Jednak radość z nowych okien nie jest pełna, gdyż okazało się, że w ościeży powstały nierówności [...]. Podczas demontażu starego okna warstwa tynku tu i ówdzie odpadła. źródło: NKJP: X: Po wymianie okien. Naprawa odpadającego tynku, Polska Głos Wielkopolski, 2006-03-14
	Narożnik aluminiowy z siatką służy do zabezpieczania naroży elewacji oraz otworów ościeży bez konieczności docinania dodatkowych pasów siatki zbrojącej. źródło: Internet: markbud-hurtownia.pl
	[...] oścież zwęża się od zewnątrz do środka muru, by następnie rozszerzać się od środka muru do wewnątrz budowli. W ten sposób zapewniano równocześnie dopływ światła, jak i obronne walory budowli. źródło: Internet: albumromanski.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oścież	ościeże
D.	ościeży	ościeży

C.	ościeży	ościeżom
B.	oścież	ościeże
N.	ościeżą	ościeżami
Ms.	ościeży	ościeżach
W.	ościeży	ościeże

Inne uwagi

Zwykle lm

Składnia

	+	oścież	+	(CZEGO)
	+	oścież	+	(JAKA)

Pochodzenie

pol. (dawne) na ścieżą (XVI w.), na ścieżaj (XVIII w.) 'na oścież'

Od wyrażenia przyimkowego *o ścież, pełniącego funkcję przysłówka; w wyrażeniu tym jest pośrednio poświadczony prasłowiański rzeczownik *stežь 'drąg, wokół którego układa się stóg; drąg, na którym obracają się drzwi, wrota, dawny zawias'; znaczenie 'na całą szerokość' powstało we frazach typu *otwierać o ścież z pierwotnym znaczeniem 'otwierać aż do drągów, na których obracają się wrota'; wtórnie i sztucznie od połączeń (na) oścież urobiono rzeczowniki będące terminami budowlanymi (Bor)