wymawiać się

  • książk.  starać się uniknąć jakiegoś działania przez podanie fałszywej przyczyny, uniemożliwiającej zrobienie tego
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

    • wymawiać się brakiem czasu, chorobą, pracą
  • Wreszcie najpierw przestał notować i „dawać odpór”, potem przestał słuchać, na koniec - przestał na takie zebrania chodzić wymawiając się brakiem czasu.

    źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

    [...] Lipsius wymawia się od podróży słabym zdrowiem.

    źródło: NKJP: Józef Hen: Ja, Michał z Montaigne?, 2009

    W cytowanym wyżej liście do Zamoyskiego poeta niedyspozycją wymawiał się od świadczeń literackich na rzecz kanclerza i króla.

    źródło: NKJP: Jerzy Ziomek: Renesans, 1973

    Zapraszam was na kolację, tylko nie wymawiajcie się, że nie macie czasu.

    źródło: NKJP: Monika Piątkowska, Leszek Talko: Talki w wielkim mieście, 2002

    – Jeszcze by się kto obraził, że go nie wymieniamy – wymawiają się pracownicy.

    źródło: NKJP: Oskar Filipowicz: Pisklę z kombinatu, Trybuna Śląska, 2001-04-13

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. wymawiam się
    wymawiamy się
    2 os. wymawiasz się
    wymawiacie się
    3 os. wymawia się
    wymawiają się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. wymawiałem się
    +(e)m się wymawiał
    wymawiałam się
    +(e)m się wymawiała
    wymawiałom się
    +(e)m się wymawiało
    wymawialiśmy się
    +(e)śmy się wymawiali
    wymawiałyśmy się
    +(e)śmy się wymawiały
    2 os. wymawiałeś się
    +(e)ś się wymawiał
    wymawiałaś się
    +(e)ś się wymawiała
    wymawiałoś się
    +(e)ś się wymawiało
    wymawialiście się
    +(e)ście się wymawiali
    wymawiałyście się
    +(e)ście się wymawiały
    3 os. wymawiał się
    wymawiała się
    wymawiało się
    wymawiali się
    wymawiały się

    bezosobnik: wymawiano się

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę się wymawiał
    będę się wymawiać
    będę się wymawiała
    będę się wymawiać
    będę się wymawiało
    będę się wymawiać
    będziemy się wymawiali
    będziemy się wymawiać
    będziemy się wymawiały
    będziemy się wymawiać
    2 os. będziesz się wymawiał
    będziesz się wymawiać
    będziesz się wymawiała
    będziesz się wymawiać
    będziesz się wymawiało
    będziesz się wymawiać
    będziecie się wymawiali
    będziecie się wymawiać
    będziecie się wymawiały
    będziecie się wymawiać
    3 os. będzie się wymawiał
    będzie się wymawiać
    będzie się wymawiała
    będzie się wymawiać
    będzie się wymawiało
    będzie się wymawiać
    będą się wymawiali
    będą się wymawiać
    będą się wymawiały
    będą się wymawiać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. wymawiajmy się
    2 os. wymawiaj się
    wymawiajcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. wymawiałbym się
    bym się wymawiał
    wymawiałabym się
    bym się wymawiała
    wymawiałobym się
    bym się wymawiało
    wymawialibyśmy się
    byśmy się wymawiali
    wymawiałybyśmy się
    byśmy się wymawiały
    2 os. wymawiałbyś się
    byś się wymawiał
    wymawiałabyś się
    byś się wymawiała
    wymawiałobyś się
    byś się wymawiało
    wymawialibyście się
    byście się wymawiali
    wymawiałybyście się
    byście się wymawiały
    3 os. wymawiałby się
    by się wymawiał
    wymawiałaby się
    by się wymawiała
    wymawiałoby się
    by się wymawiało
    wymawialiby się
    by się wymawiali
    wymawiałyby się
    by się wymawiały

    bezosobnik: wymawiano by się

    bezokolicznik: wymawiać się

    imiesłów przysłówkowy współczesny: wymawiając się

    gerundium: wymawianie się

    imiesłów przymiotnikowy czynny: wymawiający się

    odpowiednik aspektowy: wymówić się

  • bez ograniczeń + wymawiać się +
    (CZYM) + (od CZEGO)
    bez ograniczeń + wymawiać się +
    że ZDANIE
    bez ograniczeń + wymawiać się +
    MOWA WPROST
  • Zob.  mówić 

CHRONOLOGIZACJA:
XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.
Data ostatniej modyfikacji: 29.11.2016