-
1.
książk. mając władzę lub autorytet, stanowczo mówić komuś, aby coś zrobił lub aby tego nie robił -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Funkcjonowanie państwa
urzędy i ich funkcjonowanie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia relacji międzyludzkich -
hiperonimy: nakazywać
-
- surowo przykazywać
-
Dałem mu wreszcie pieniądze przykazując, żeby nie rozpowiadał o Krzywoszu na prawo i lewo.
źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997
Przykazują mi szalenie surowo, aby nazajutrz punktualnie o szóstej rano stawić się na placu Republiki [...].
źródło: NKJP: Tomasz Domaniewski: Niedaleko od prawdy, 1975
Z rzadkich podarków, które przez Genowefę podsyłała, Maurycy nie umiał wywieść nic poza tym, że o nim pamięta; wełniane skarpety, które przykazywała mu nosić, kupiona okazyjnie płócienna koszula, dzbanek śmietany [...].
źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006
„Gdy was ktoś spyta, kim jesteście, mówcie zawsze, że Polakami, zrozumiano?”, przykazywał nam ojciec.
źródło: Gabriel Berger: Protestuję, więc jestem, Migotania. gazeta Literacka, nr 2-3, 2019 (pisarze.pl)
Jezus przykazuje im milczenie.
źródło: Działalność Jezusa w Galilei i Dekapolu po śmierci Jana Chrzciciela, 2020-10-30 (apologetyka.info)
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. przykazuję
przykazujemy
2 os. przykazujesz
przykazujecie
3 os. przykazuje
przykazują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. przykazywałem
+(e)m przykazywał
przykazywałam
+(e)m przykazywała
przykazywałom
+(e)m przykazywało
przykazywaliśmy
+(e)śmy przykazywali
przykazywałyśmy
+(e)śmy przykazywały
2 os. przykazywałeś
+(e)ś przykazywał
przykazywałaś
+(e)ś przykazywała
przykazywałoś
+(e)ś przykazywało
przykazywaliście
+(e)ście przykazywali
przykazywałyście
+(e)ście przykazywały
3 os. przykazywał
przykazywała
przykazywało
przykazywali
przykazywały
bezosobnik: przykazywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę przykazywał
będę przykazywać
będę przykazywała
będę przykazywać
będę przykazywało
będę przykazywać
będziemy przykazywali
będziemy przykazywać
będziemy przykazywały
będziemy przykazywać
2 os. będziesz przykazywał
będziesz przykazywać
będziesz przykazywała
będziesz przykazywać
będziesz przykazywało
będziesz przykazywać
będziecie przykazywali
będziecie przykazywać
będziecie przykazywały
będziecie przykazywać
3 os. będzie przykazywał
będzie przykazywać
będzie przykazywała
będzie przykazywać
będzie przykazywało
będzie przykazywać
będą przykazywali
będą przykazywać
będą przykazywały
będą przykazywać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. przykazujmy
2 os. przykazuj
przykazujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. przykazywałbym
bym przykazywał
przykazywałabym
bym przykazywała
przykazywałobym
bym przykazywało
przykazywalibyśmy
byśmy przykazywali
przykazywałybyśmy
byśmy przykazywały
2 os. przykazywałbyś
byś przykazywał
przykazywałabyś
byś przykazywała
przykazywałobyś
byś przykazywało
przykazywalibyście
byście przykazywali
przykazywałybyście
byście przykazywały
3 os. przykazywałby
by przykazywał
przykazywałaby
by przykazywała
przykazywałoby
by przykazywało
przykazywaliby
by przykazywali
przykazywałyby
by przykazywały
bezosobnik: przykazywano by
bezokolicznik: przykazywać
imiesłów przysłówkowy współczesny: przykazując
gerundium: przykazywanie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. przykazywanie
przykazywania
D. przykazywania
przykazywań
C. przykazywaniu
przykazywaniom
B. przykazywanie
przykazywania
N. przykazywaniem
przykazywaniami
Ms. przykazywaniu
przykazywaniach
W. przykazywanie
przykazywania
imiesłów przymiotnikowy czynny: przykazujący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. przykazujący
przykazujący
przykazujący
przykazujące
przykazująca
D. przykazującego
przykazującego
przykazującego
przykazującego
przykazującej
C. przykazującemu
przykazującemu
przykazującemu
przykazującemu
przykazującej
B. przykazującego
przykazującego
przykazujący
przykazujące
przykazującą
N. przykazującym
przykazującym
przykazującym
przykazującym
przykazującą
Ms. przykazującym
przykazującym
przykazującym
przykazującym
przykazującej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. przykazujący
przykazujący
przykazujące
przykazujące
D. przykazujących
przykazujących
przykazujących
przykazujących
C. przykazującym
przykazującym
przykazującym
przykazującym
B. przykazujących
przykazujących
przykazujących
przykazujące
N. przykazującymi
przykazującymi
przykazującymi
przykazującymi
Ms. przykazujących
przykazujących
przykazujących
przykazujących
imiesłów przymiotnikowy bierny: przykazywany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. przykazywany
przykazywany
przykazywany
przykazywane
przykazywana
D. przykazywanego
przykazywanego
przykazywanego
przykazywanego
przykazywanej
C. przykazywanemu
przykazywanemu
przykazywanemu
przykazywanemu
przykazywanej
B. przykazywanego
przykazywanego
przykazywany
przykazywane
przykazywaną
N. przykazywanym
przykazywanym
przykazywanym
przykazywanym
przykazywaną
Ms. przykazywanym
przykazywanym
przykazywanym
przykazywanym
przykazywanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. przykazywani
przykazywani
przykazywane
przykazywane
D. przykazywanych
przykazywanych
przykazywanych
przykazywanych
C. przykazywanym
przykazywanym
przykazywanym
przykazywanym
B. przykazywanych
przykazywanych
przykazywanych
przykazywane
N. przykazywanymi
przykazywanymi
przykazywanymi
przykazywanymi
Ms. przykazywanych
przykazywanych
przykazywanych
przykazywanych
odpowiednik aspektowy: przykazać
-
+ przykazywać + KOMU + żeby ZDANIE+ przykazywać + KOMU + BEZOKOLICZNIK+ przykazywać + KOMU + MOWA WPROST+ przykazywać + KOMU + CO -