sarmata

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. w Polsce szlacheckiej

  • 1.

    w Polsce od końca XVI do końca XVIII wieku: polski szlachcic, wywodzący swe pochodzenie od starożytnego i walecznego plemienia Sarmatów, odznaczający się konserwatywnymi poglądami, patriotyzmem, umiłowaniem wolności i rozrywek; przez przeciwników postrzegany jako symbol zacofania Polski tamtych czasów
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Zasady współżycia społecznego

    stosunki, grupy i organizacje społeczne


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Tradycja

    świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

  • hiperonimy:  szlachcic
    • polski sarmata
  • Sarmaci wielce cenili sobie życie towarzyskie. Znane jest powszechnie rozmiłowanie dawnych Polaków w ucztach [...].

    źródło: NKJP: Maria Wichowa: O różnych aspektach staropolskiej biesiady w świetle relacji literackich, 2000

    W dobie tryumfu kontrreformacji tolerancja panująca ongiś w „państwie bez stosów” uchodziła raczej za wstydliwy, aniżeli chlubny epizod w dziejach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Z drugiej zaś strony sarmaci mogli się poczuć słusznie zaniepokojeni sytuacją gospodarczą ojczyzny, a jeszcze bardziej klęskami politycznymi.

    źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Płaczki narodowych dziejów, Gazeta Wyborcza, 1995-02-23

    Najtrudniejsza rzecz z pasem słuckim; ma cztery metry długości i ciasno musi opinać figurę 120-kilowego sarmaty.

    źródło: NKJP: Andrzej Niczyperowicz: Szambelan jeździ autostopem, Gazeta Poznańska, 2002-06-14

    Inny wielki sarmata, imć Panie Kochanku, czyli Karol Radziwiłł, zmarł na marskość wątroby [...].

    źródło: NKJP: Tomasz Karczewski: Pomroczność jasna, CKM, 03/03, 2000

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m1

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. sarmata
    sarmaci
    ndepr
    sarmaty
    depr
    D. sarmaty
    sarmatów
    C. sarmacie
    sarmatom
    B. sarmatę
    sarmatów
    N. sarmatą
    sarmatami
    Ms. sarmacie
    sarmatach
    W. sarmato
    sarmaci
    ndepr
    sarmaty
    depr
  • łac. Sarmata

    z gr. Sarmátai 'jedno z plemion scytyjskich'