uwłaszczyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

praw. przekazać komuś prawo własności do jakiegoś mienia, które ten ktoś użytkuje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Prawo i łamanie prawa

regulacje prawne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Finanse

własność

Połączenia

uwłaszczenie mieszkańców, obywateli, lokatorów; nomenklatury; gruntów, nieruchomości, przedsiębiorstw, działek, mieszkań

Cytaty

	Łódzka Rada Miejska ma wkrótce podjąć decyzję o prawie do uwłaszczenia nieruchomości i gruntów będących w wieczystym użytkowaniu. źródło: NKJP: (jxb): Lokale na własność za 2 procent?, Dziennik Łódzki, 2004-03-01
	Nie należy przepisywać lokatorskiego prawa do mieszkania na inną osobę przed uwłaszczeniem mieszkania. źródło: NKJP: kz: W spółdzielni po nowemu. Podział na działki. Kto zapłaci za cudzą ziemię? Pułapka pierwsza. Pułapka druga. Pułapka trzecia. Pułapka czwarta. Pułapka piąta. Zły wniosek, Express Ilustrowany, 2001-05-29
	Sprawa uwłaszczenia mieszkańców spółdzielni wzbudziła w ostatnim czasie w Wadowicach spore emocje. Kilkuset lokatorów wadowickiej spółdzielni chce stać się pełnoprawnymi właścicielami zajmowanych mieszkań. źródło: NKJP: Miasto daje ulgę, Dziennik Polski, 2003-07-16
	Obecnie chcemy naprawdę uwłaszczyć ludzi, którzy pracowali w szkołach wiejskich. Nie jest to możliwe tylko w przypadku nauczycieli zajmujących lokale mieszkalne w budynkach szkół; one nie podlegają wykupowi. źródło: NKJP: (KM): Mieszkania na własność, Dziennik Bałtycki, 2011
	Co prawda wojewoda katowicki uwłaszczył kopalnię na spornych gruntach, ale sprawa wcale nie została wyjaśniona, gdyż z roszczeniami o ich odzyskanie wystąpiło kilku byłych prywatnych właścicieli. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski; Dolina Panczsziru: TOPGAS w rękach NSA, Gazeta Wyborcza, 1996-10-10
	Problematyczną pozostawała jednak kwestia uwłaszczenia działkowców na gruntach, których właścicielem lub użytkownikiem wieczystym jest PZD (...) źródło: Internet: natemat.pl/83049,dzialkowcy-moga-przejac-swoje-ogrody

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwłaszczę	uwłaszczymy
2 os.	uwłaszczysz	uwłaszczycie
3 os.	uwłaszczy	uwłaszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwłaszczyłem +(e)m uwłaszczył	uwłaszczyłam +(e)m uwłaszczyła	uwłaszczyłom +(e)m uwłaszczyło	uwłaszczyliśmy +(e)śmy uwłaszczyli	uwłaszczyłyśmy +(e)śmy uwłaszczyły
2 os.	uwłaszczyłeś +(e)ś uwłaszczył	uwłaszczyłaś +(e)ś uwłaszczyła	uwłaszczyłoś +(e)ś uwłaszczyło	uwłaszczyliście +(e)ście uwłaszczyli	uwłaszczyłyście +(e)ście uwłaszczyły
3 os.	uwłaszczył	uwłaszczyła	uwłaszczyło	uwłaszczyli	uwłaszczyły

bezosobnik: uwłaszczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwłaszczmy
2 os.	uwłaszcz	uwłaszczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwłaszczyłbym bym uwłaszczył	uwłaszczyłabym bym uwłaszczyła	uwłaszczyłobym bym uwłaszczyło	uwłaszczylibyśmy byśmy uwłaszczyli	uwłaszczyłybyśmy byśmy uwłaszczyły
2 os.	uwłaszczyłbyś byś uwłaszczył	uwłaszczyłabyś byś uwłaszczyła	uwłaszczyłobyś byś uwłaszczyło	uwłaszczylibyście byście uwłaszczyli	uwłaszczyłybyście byście uwłaszczyły
3 os.	uwłaszczyłby by uwłaszczył	uwłaszczyłaby by uwłaszczyła	uwłaszczyłoby by uwłaszczyło	uwłaszczyliby by uwłaszczyli	uwłaszczyłyby by uwłaszczyły

bezosobnik: uwłaszczono by

bezokolicznik: uwłaszczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwłaszczywszy

gerundium: uwłaszczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwłaszczenie	uwłaszczenia
D.	uwłaszczenia	uwłaszczeń
C.	uwłaszczeniu	uwłaszczeniom
B.	uwłaszczenie	uwłaszczenia
N.	uwłaszczeniem	uwłaszczeniami
Ms.	uwłaszczeniu	uwłaszczeniach
W.	uwłaszczenie	uwłaszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwłaszczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwłaszczony	uwłaszczony	uwłaszczony	uwłaszczone	uwłaszczona
D.	uwłaszczonego	uwłaszczonego	uwłaszczonego	uwłaszczonego	uwłaszczonej
C.	uwłaszczonemu	uwłaszczonemu	uwłaszczonemu	uwłaszczonemu	uwłaszczonej
B.	uwłaszczonego	uwłaszczonego	uwłaszczony	uwłaszczone	uwłaszczoną
N.	uwłaszczonym	uwłaszczonym	uwłaszczonym	uwłaszczonym	uwłaszczoną
Ms.	uwłaszczonym	uwłaszczonym	uwłaszczonym	uwłaszczonym	uwłaszczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwłaszczeni	uwłaszczeni	uwłaszczone	uwłaszczone
D.	uwłaszczonych	uwłaszczonych	uwłaszczonych	uwłaszczonych
C.	uwłaszczonym	uwłaszczonym	uwłaszczonym	uwłaszczonym
B.	uwłaszczonych	uwłaszczonych	uwłaszczonych	uwłaszczone
N.	uwłaszczonymi	uwłaszczonymi	uwłaszczonymi	uwłaszczonymi
Ms.	uwłaszczonych	uwłaszczonych	uwłaszczonych	uwłaszczonych

odpowiednik aspektowy: uwłaszczać

Składnia

	+	uwłaszczyć	+	KOGO + (na CZYM)
	+	uwłaszczyć	+	CO

Pochodzenie

W związku etymologicznym z pol. włość, czes. vlast < psł. *volstь 'panowanie, władza, własność, posiadłość. Czasownik ma postać zapożyczenia czeskiego, ale nie ma podstawy czeskiej, jest to pseudobohemizm. Pol. dawne właszczyć, które wygląda na podstawę, jest późniejsze od czasownika przedrostkowego (Bor.).