-
1.
kultur. prąd myślowy, obyczajowy i artystyczny, właściwy polskiej szlachcie konserwatywnej okresu od końca XVI do końca XVIII wieku, opierający się na przekonaniu o pochodzeniu szlachty od starożytnego i walecznego plemienia Sarmatów, związany z różnorodnymi praktykami, np. kultywowaniem patriotyzmu, niechęci do obcych, tradycyjnego wyglądu i stroju, stylu życia polegającego na nadmiernym ucztowaniu czy wdawaniu się w kłótnie -
Ms. lp wymawiany: [sarmatyźmie] lub [sarmatyzmie].
-
[sarmatysm] lub [sarmatyzm]
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność artystyczna człowieka
prądy, kierunki i kategorie artystyczne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
stosunki, grupy i organizacje społeczne -
- polski sarmatyzm
- epoka, okres; ideologia, kultura sarmatyzmu
-
W Polsce Oświecenie pojawiło się dość późno. Łączyło się z całokształtem przemian ideowych Polski stanisławowskiej. Stanowiło reakcję na kryzys polityczny Rzeczypospolitej, na marazm umysłowy i kulturalny konserwatywnego, barokowego sarmatyzmu.
źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996
Autorzy większości zgromadzonych tekstów, podobnie jak redaktor katalogu [...], wyraźnie zakochani są w sztuce i kulturze sarmackiej. Bardziej więc wydawnictwo to opowiada się za tym, że sarmatyzm był tym szlachetnym dziedzictwem, w nieporównanie mniejszym stopniu widzi w nim ów przeklęty rubaszny i warcholski spadek.
źródło: NKJP: Olgierd Błażewicz: Ale dziedzictwo!, Polska Głos Wielkopolski, 2005-01-06
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. sarmatyzm
sarmatyzmy
D. sarmatyzmu
sarmatyzmów
C. sarmatyzmowi
sarmatyzmom
B. sarmatyzm
sarmatyzmy
N. sarmatyzmem
sarmatyzmami
Ms. sarmatyzmie
sarmatyzmach
W. sarmatyzmie
sarmatyzmy
Inne uwagi
Zwykle lp
-
Od: sarmata