rozrządzać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

książk. zarządzać - decydować o tym, co dzieje się z jakiegoś rodzaju całością

Wymowa

[rozżondzać] lub pot. [rożżondzać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Biznes

funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozporządzać
zarządzać

Cytaty

	Chwile zmarłej babki trwają we mnie łańcuchem przyczyn i skutków. Moje chwile, którymi w ciągu dnia rozrządza przypadek, są dalszymi ogniwami tego łańcucha. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946
	Spadkodawca rozrządza swoim majątkiem na wypadek swej śmierci. źródło: NKJP: Słowniczek pojęć prawnych, Mazowieckie To i Owo, 2006-10-12
	Turysta wspina się na dzwonnicę. Ogląda urządzenie podnoszące wodę i uruchamiające wiele młynów okolicznych. Notuje, ile zarabia rocznie mechanik, który tym rozrządza (5700 florenów plus wino). źródło: NKJP: Józef Hen: Ja, Michał z Montaigne?, 2009
	[...] musisz dbać o hierarchię panującą w firmie, abyś to ty nie stał się pracownikiem swoich pracowników, ale także żebyś dobrze umiał rozrządzać pracownikami. źródło: Internet: ls-rp.net

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozrządzam	rozrządzamy
2 os.	rozrządzasz	rozrządzacie
3 os.	rozrządza	rozrządzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozrządzałem +(e)m rozrządzał	rozrządzałam +(e)m rozrządzała	rozrządzałom +(e)m rozrządzało	rozrządzaliśmy +(e)śmy rozrządzali	rozrządzałyśmy +(e)śmy rozrządzały
2 os.	rozrządzałeś +(e)ś rozrządzał	rozrządzałaś +(e)ś rozrządzała	rozrządzałoś +(e)ś rozrządzało	rozrządzaliście +(e)ście rozrządzali	rozrządzałyście +(e)ście rozrządzały
3 os.	rozrządzał	rozrządzała	rozrządzało	rozrządzali	rozrządzały

bezosobnik: rozrządzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozrządzał będę rozrządzać	będę rozrządzała będę rozrządzać	będę rozrządzało będę rozrządzać	będziemy rozrządzali będziemy rozrządzać	będziemy rozrządzały będziemy rozrządzać
2 os.	będziesz rozrządzał będziesz rozrządzać	będziesz rozrządzała będziesz rozrządzać	będziesz rozrządzało będziesz rozrządzać	będziecie rozrządzali będziecie rozrządzać	będziecie rozrządzały będziecie rozrządzać
3 os.	będzie rozrządzał będzie rozrządzać	będzie rozrządzała będzie rozrządzać	będzie rozrządzało będzie rozrządzać	będą rozrządzali będą rozrządzać	będą rozrządzały będą rozrządzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozrządzajmy
2 os.	rozrządzaj	rozrządzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozrządzałbym bym rozrządzał	rozrządzałabym bym rozrządzała	rozrządzałobym bym rozrządzało	rozrządzalibyśmy byśmy rozrządzali	rozrządzałybyśmy byśmy rozrządzały
2 os.	rozrządzałbyś byś rozrządzał	rozrządzałabyś byś rozrządzała	rozrządzałobyś byś rozrządzało	rozrządzalibyście byście rozrządzali	rozrządzałybyście byście rozrządzały
3 os.	rozrządzałby by rozrządzał	rozrządzałaby by rozrządzała	rozrządzałoby by rozrządzało	rozrządzaliby by rozrządzali	rozrządzałyby by rozrządzały

bezosobnik: rozrządzano by

bezokolicznik: rozrządzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozrządzając

gerundium: rozrządzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozrządzanie	rozrządzania
D.	rozrządzania	rozrządzań
C.	rozrządzaniu	rozrządzaniom
B.	rozrządzanie	rozrządzania
N.	rozrządzaniem	rozrządzaniami
Ms.	rozrządzaniu	rozrządzaniach
W.	rozrządzanie	rozrządzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozrządzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozrządzający	rozrządzający	rozrządzający	rozrządzające	rozrządzająca
D.	rozrządzającego	rozrządzającego	rozrządzającego	rozrządzającego	rozrządzającej
C.	rozrządzającemu	rozrządzającemu	rozrządzającemu	rozrządzającemu	rozrządzającej
B.	rozrządzającego	rozrządzającego	rozrządzający	rozrządzające	rozrządzającą
N.	rozrządzającym	rozrządzającym	rozrządzającym	rozrządzającym	rozrządzającą
Ms.	rozrządzającym	rozrządzającym	rozrządzającym	rozrządzającym	rozrządzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozrządzający	rozrządzający	rozrządzające	rozrządzające
D.	rozrządzających	rozrządzających	rozrządzających	rozrządzających
C.	rozrządzającym	rozrządzającym	rozrządzającym	rozrządzającym
B.	rozrządzających	rozrządzających	rozrządzających	rozrządzające
N.	rozrządzającymi	rozrządzającymi	rozrządzającymi	rozrządzającymi
Ms.	rozrządzających	rozrządzających	rozrządzających	rozrządzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozrządzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozrządzany	rozrządzany	rozrządzany	rozrządzane	rozrządzana
D.	rozrządzanego	rozrządzanego	rozrządzanego	rozrządzanego	rozrządzanej
C.	rozrządzanemu	rozrządzanemu	rozrządzanemu	rozrządzanemu	rozrządzanej
B.	rozrządzanego	rozrządzanego	rozrządzany	rozrządzane	rozrządzaną
N.	rozrządzanym	rozrządzanym	rozrządzanym	rozrządzanym	rozrządzaną
Ms.	rozrządzanym	rozrządzanym	rozrządzanym	rozrządzanym	rozrządzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozrządzani	rozrządzani	rozrządzane	rozrządzane
D.	rozrządzanych	rozrządzanych	rozrządzanych	rozrządzanych
C.	rozrządzanym	rozrządzanym	rozrządzanym	rozrządzanym
B.	rozrządzanych	rozrządzanych	rozrządzanych	rozrządzane
N.	rozrządzanymi	rozrządzanymi	rozrządzanymi	rozrządzanymi
Ms.	rozrządzanych	rozrządzanych	rozrządzanych	rozrządzanych

odpowiednik aspektowy: rozrządzić

Składnia

+

rozrządzać

+

KIM/CZYM

Pochodzenie

Zob. rządzić