miłować - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

książk. kochać (odczuwać więź emocjonalną z czymś)

Wyraz używany często w połączeniu miłujący pokój w kontekście ironicznym, np. Pod koniec tego miesiąca miłujący pokój Związek Radziecki odebrał Rumunii Besarabię, a w sierpniu dokonał aneksji Litwy, Łotwy i Estonii .

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

emocje i uczucia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

kochać

Połączenia

człowiek; Polak miłuje
miłujący naturę, świat; ojczyznę, pokój, wolność; Boga

Cytaty

	– Patriota to człowiek miłujący ojczyznę [...]. – Patriotyzmu nie można zdefiniować. On po prostu ujawnia się w danej chwili [...]. źródło: NKJP: X: Konferencja / Harcerskie spotkanie Być patriotą, Polska Głos Wielkopolski, 2006-04-24
	Nikt nie przywrócił po 1989 roku i już nie przywróci do bibliotek szkolnych i publicznych zniszczonych bezpowrotnie dzieł, szczególnie tych, z których uczyli się miłować Polskę nasi dziadowie. źródło: NKJP: Lucyna Kulińska: Cenzura bis?, Dziennik Polski, 2005-03-17
	Leżąc złożony grypą, miałem wątpliwą przyjemność oglądania rozpoczęcia wielkiej operacji wyzwolicielskiej, prowadzonej przez państwo najbardziej miłujące pokój. Państwo, któremu przewodzi nadto największy obecnie strażnik praw człowieka i które dla dobra całej ludzkości pragnie zaprowadzić pax Americana. źródło: NKJP: Jacek Majchrowski: Pax Americana, Gazeta Krakowska, 2003-05-30
	- Bomby NATO zmieniają nasze sypialnie i salony w pola śmierci, próbują złamać ducha naszego miłującego wolność narodu - mówił rzecznik jugosłowiańskiego MSZ [...]. źródło: NKJP: Trzy bomby w Miloszevicza, Gazeta Wyborcza, 1999-04-23
	Polacy pazurami trzymają się ziemi, nie oddadzą ani piędzi nikomu, a już na pewno cudzoziemcowi, bo rolę miłują przeogromnie. Tacy patrioci. źródło: NKJP: Agnieszka Buryło: Hektary śmierci, Gazeta Wrocławska, 2003-04-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	miłuję	miłujemy
2 os.	miłujesz	miłujecie
3 os.	miłuje	miłują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	miłowałem +(e)m miłował	miłowałam +(e)m miłowała	miłowałom +(e)m miłowało	miłowaliśmy +(e)śmy miłowali	miłowałyśmy +(e)śmy miłowały
2 os.	miłowałeś +(e)ś miłował	miłowałaś +(e)ś miłowała	miłowałoś +(e)ś miłowało	miłowaliście +(e)ście miłowali	miłowałyście +(e)ście miłowały
3 os.	miłował	miłowała	miłowało	miłowali	miłowały

bezosobnik: miłowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę miłował będę miłować	będę miłowała będę miłować	będę miłowało będę miłować	będziemy miłowali będziemy miłować	będziemy miłowały będziemy miłować
2 os.	będziesz miłował będziesz miłować	będziesz miłowała będziesz miłować	będziesz miłowało będziesz miłować	będziecie miłowali będziecie miłować	będziecie miłowały będziecie miłować
3 os.	będzie miłował będzie miłować	będzie miłowała będzie miłować	będzie miłowało będzie miłować	będą miłowali będą miłować	będą miłowały będą miłować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		miłujmy
2 os.	miłuj	miłujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	miłowałbym bym miłował	miłowałabym bym miłowała	miłowałobym bym miłowało	miłowalibyśmy byśmy miłowali	miłowałybyśmy byśmy miłowały
2 os.	miłowałbyś byś miłował	miłowałabyś byś miłowała	miłowałobyś byś miłowało	miłowalibyście byście miłowali	miłowałybyście byście miłowały
3 os.	miłowałby by miłował	miłowałaby by miłowała	miłowałoby by miłowało	miłowaliby by miłowali	miłowałyby by miłowały

bezosobnik: miłowano by

bezokolicznik: miłować

imiesłów przysłówkowy współczesny: miłując

gerundium: miłowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	miłowanie	miłowania
D.	miłowania	miłowań
C.	miłowaniu	miłowaniom
B.	miłowanie	miłowania
N.	miłowaniem	miłowaniami
Ms.	miłowaniu	miłowaniach
W.	miłowanie	miłowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: miłujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	miłujący	miłujący	miłujący	miłujące	miłująca
D.	miłującego	miłującego	miłującego	miłującego	miłującej
C.	miłującemu	miłującemu	miłującemu	miłującemu	miłującej
B.	miłującego	miłującego	miłujący	miłujące	miłującą
N.	miłującym	miłującym	miłującym	miłującym	miłującą
Ms.	miłującym	miłującym	miłującym	miłującym	miłującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	miłujący	miłujący	miłujące	miłujące
D.	miłujących	miłujących	miłujących	miłujących
C.	miłującym	miłującym	miłującym	miłującym
B.	miłujących	miłujących	miłujących	miłujące
N.	miłującymi	miłującymi	miłującymi	miłującymi
Ms.	miłujących	miłujących	miłujących	miłujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: miłowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	miłowany	miłowany	miłowany	miłowane	miłowana
D.	miłowanego	miłowanego	miłowanego	miłowanego	miłowanej
C.	miłowanemu	miłowanemu	miłowanemu	miłowanemu	miłowanej
B.	miłowanego	miłowanego	miłowany	miłowane	miłowaną
N.	miłowanym	miłowanym	miłowanym	miłowanym	miłowaną
Ms.	miłowanym	miłowanym	miłowanym	miłowanym	miłowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	miłowani	miłowani	miłowane	miłowane
D.	miłowanych	miłowanych	miłowanych	miłowanych
C.	miłowanym	miłowanym	miłowanym	miłowanym
B.	miłowanych	miłowanych	miłowanych	miłowane
N.	miłowanymi	miłowanymi	miłowanymi	miłowanymi
Ms.	miłowanych	miłowanych	miłowanych	miłowanych

Inne uwagi

Zwykle imcz

Składnia

+

miłować

+

CO

Pochodzenie

Zob. miły I