niech

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

4. Niech zachorują, a wszyscy zac...

  • 4.

    nadawca uważa, że aby było tak jak w Zd.Nadrz., musi być najpierw tak jak w Zd.Podrz.
  • komentarz do całych struktur tematyczno-rematycznych

  • wykładnik warunku

  • Niech się zakocha, a zajdzie w nim zmiana.

    źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 5, 1998

    Niech się oswoi z otoczeniem, to go nauczę posłuszeństwa - mówi bez wielkiego przekonania Stelios.

    źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997

    - Niech pan przyjdzie, pogadamy - powiedział obiecująco doktor Jagódko i wrócił do swego gabinetu.

    źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

  • część mowy: spójnik

    podklasa: niewłaściwy

  • niech _: Zd.Podrz., _: Zd.Nadrz.
    Zd.Nadrz.: Cz. cz. przysz.
    Zd.Podrz.: Cz. cz. przysz., cz. teraźn.
    korelat: fakultatywny:  to 
    ograniczenia zakresu użycia:
    nie: z Cz. t. przyp.
    szyk: stały: antepozycja względem Zd.Podrz.
    wraz ze Zd.Podrz. zajmuje stałą antepozycję względem Zd.Nadrz.
  • Pierwotnie forma 2. osoby l. p. staropolskiego czasownika  niechać  'nie ruszać, zostawić; nie zajmować się czymś, nie troskać się o coś; przestać coś czynić, przestać wypełniać; zaniechać, zaniedbać; zostawić, opuścić, ominąć, porzucić; pozwolić, dopuścić; nie chcieć'; rozkaźnik  niechaj ,  niechajcie  w połączeniu z bezokolicznikiem innego czasownika wyrażał tryb rozkazujący tego czasownika w zaprzeczeniu, np. niechajcie złe czynić 'nie czyńcie złego'; czasownik  niechati  kontynuuje psł. *nechati < *nechajati (ściągnięcie *-a- < *-aja-) 'nie dbać, nie starać się', czasownik zaprzeczony od psł. *chajati 'dbać, starać się'; punktem wyjścia pol.  niechaj  było znaczenie 'zostaw, pozwól'; forma  niech  jest wtórna, jest skróceniem  niechaj  w wyniku częstego użycia