-
1.
książk. nadawca chce, żeby ten, o kim mowa zrobił to, o czym mowa -
komentarz przyzdaniowy
-
wykładnik rozkazu
-
służy do tworzenia rozkazów, próśb, zaproszeń; w wypadku podmiotu w pierwszej osobie liczby pojedynczej służy do wyrażenia woli nadawcy, aby coś zrobić
-
Niechaj ludzie pamiętają i o takiej Polsce, której już nie ma.
źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet. Wybór z pamięci 90-latka, 2004
Niechaj mu pośmiertnie przyznają order złotego jagnięcia.
źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 4, 1997
Kto ma ochotę i siły, ten niechaj sobie świętuje Dzień Zakochanych, ale ja mam od dawna do wszelkich Dni stosunek obojętny.
źródło: NKJP: Post..., Dziennik Polski, 2002-02-15
-
część mowy: modyfikator deklaratywności
podklasa: operator zdaniowy
-
niechaj _ ograniczenia zakresu użycia:nie: Cz. cz. przysz.szyk: stały: antepozycja -
Pierwotnie forma 2. osoby l. p. staropolskiego czasownika niechać 'nie ruszać, zostawić; nie zajmować się czymś, nie troskać się o coś; przestać coś czynić, przestać wypełniać; zaniechać, zaniedbać; zostawić, opuścić, ominąć, porzucić; pozwolić, dopuścić; nie chcieć'; rozkaźnik niechaj , niechajcie w połączeniu z bezokolicznikiem innego czasownika wyrażał tryb rozkazujący tego czasownika w zaprzeczeniu, np. niechajcie złe czynić 'nie czyńcie złego'; czasownik niechati kontynuuje psł. *nechati < *nechajati (ściągnięcie *-a- < *-aja-) 'nie dbać, nie starać się', czasownik zaprzeczony od psł. *chajati 'dbać, starać się'; punktem wyjścia pol. niechaj było znaczenie 'zostaw, pozwól'